Os oes gan eich plentyn anabledd neu gyflwr iechyd hirdymor, gallech fod yn gymwys i gael Lwfans Byw i’r Anabl (DLA) ar eu cyfer yn ogystal â cymorth ariannol arall. Mae’n bwysig gwybod pa fudd-daliadau a hawliau anabledd y gallai’ch plentyn fod yn gymwys i’w cael, a sut i’w hawlio.
Beth sydd yn y canllaw hwn
Lwfans Byw i’r Anabl (DLA)
Mae Lwfans Byw i’r Anabl yn daliad rheolaidd i helpu gyda chostau ychwanegol bywyd bob dydd neu symudedd yn sgil cyflwr iechyd hirdymor neu anabledd eich plentyn. Nid yw’n destun prawf modd.
Mae hyn yn golygu gallech hawlio’r budd-dal ar gyfer eich plentyn waeth beth yw eich incwm neu faint o gynilion sydd gennych.
I bwy y mae?
- plant rhwng tri mis ac 16 oed sydd angen rhagor o help gyda thasgau bob dydd, neu
- plant rhwng tair ac 16 oed sydd angen help gyda’u symudedd (symud o gwmpas).
Faint ydyw?
Gallech gael rhwng £26.90 a £172.75 yr wythnos, yn dibynnu ar anghenion eich plentyn.
Sut i wneud cais?
Gwnewch gais ar-lein ar wefan GOV.UK
Darganfyddwch fwy am Lwfans Byw i’r Anabl ar wefan GOV.UK
Taliad Annibyniaeth Personol (PIP)
Beth yw PIP?
Mae’n daliad sy’n helpu gyda chostau ychwanegol sy’n gysylltiedig â bod yn anabl neu fod â chyflwr iechyd hirdymor. Nid yw’n destun prawf modd.
Mae hyn yn golygu gallech hawlio’r budd-dal ar gyfer eich plentyn pan fydd yn cyrraedd 16 oed, waeth beth yw eich incwm neu faint o gynilion sydd gennych.
I bwy y mae?
Pobl sydd dros 16 oed ac sydd o dan oedran Pensiwn y Wladwriaeth sydd angen help gyda thasgau bob dydd neu symudedd (symud o gwmpas).
Os yw eich plentyn yn 16 oed neu’n hŷn ac rydych yn gwneud cais newydd am gymorth gyda chostau ychwanegol anabledd, bydd angen i chi wneud cais am PIP.
Os yw’ch plentyn yn cael DLA eisoes, cewch eich gwahodd i wneud cais newydd am PIP pan fydd yn cyrraedd 16 oed.
Faint ydyw?
Gallech gael rhwng £26.90 a £172.75 yr wythnos, yn dibynnu ar anghenion eich plentyn.
Sut i wneud cais?
Ffoniwch y llinell ceisiadau PIP ar 0800 917 2222 neu ffôn testun ar 0800 917 7777.
Gallwch hefyd wneud cais drwy’r post. Darganfyddwch fwy ar wefan GOV.UK
Darganfyddwch fwy am Daliad Annibyniaeth Personol yng Ngogledd Iwerddon ar wefan nidirect
Help gyda chostau tai os oes gan eich plentyn anabledd
Credyd Cynhwysol
I bwy y mae?
Os ydych ar incwm isel ac mae angen help arnoch i dalu eich rhent neu'ch morgais, efallai gallwch wneud cais am elfen costau tai Credyd Cynhwysol. Gellid talu mwy o'ch rhent os oes gan blentyn yn eich cartref anabledd neu gyflwr iechyd hirdymor.
Mae Credyd Cynhwysol wedi disodli Budd-dal Tai ar gyfer ceisiadau newydd am help â chostau tai.
Os ydych yn cael Budd-dal Tai yn barod, gwiriwch â'ch cyngor lleol i weld a ellir talu mwy o'ch rhent.
Help â Threth Cyngor (neu Ardrethi yng Ngogledd Iwerddon)
I bwy y mae?
Mae ar gyfer y person sy’n gyfrifol am dalu Treth Cyngor (neu ardrethi yng Ngogledd Iwerddon). Gallai rhagor o’ch rhent gael ei dalu os bydd gan blentyn yn eich cartref anabledd neu gyflwr iechyd hirdymor.
Mae Budd-dal Treth Gyngor wedi’i ddisodli bellach gan gynlluniau Gostyngiad Treth Gyngor a drefnir gan gynghorau lleol yng Nghymru, Lloegr a’r Alban.
Darganfyddwch fwy am Ostyngiad Treth Cyngor ar wefan GOV.UK
Sut i wneud cais?
Yng Nghymru a Lloegr cysylltwch â’ch cyngor lleol er mwyn gwneud cais am ei gynllun Gostyngiad Treth Cyngor.
Dewch o hyd i’ch cyngor lleol ar wefan GOV.UK
Yn yr Alban cysylltwch â’ch awdurdod lleol er mwyn cael gwybod am ei gynllun Gostyngiad Treth Cyngor.
Dewch o hyd i’ch awdurdod lleol ar wefan mygov.scot
Yng Ngogledd Iwerddon, dysgwch ragor am yr help sydd ar gael â thalu eich Ardrethi ar wefan nidirect
Taliad Tywydd Oer
I bwy y mae?
Efallai gallech gael taliad Tywydd Oer i helpu gyda chostau gwresogi’r cartref os oes gan eich plentyn gyflwr iechyd hir dymor neu anabledd a’ch bod yn cael un o’r budd-daliadau canlynol:
- Credyd Cynhwysol
- Cymhorthdal Incwm
- Lwfans Ceisio Gwaith yn seiliedig ar incwm
- Lwfans Cyflogaeth a Chymorth yn gysylltiedig ag incwm
- Credyd Pensiwn
- Cymorth ar gyfer Llog Morgais.
Sut i wneud cais?
Nid oes angen i chi wneud cais. Os ydych yn gymwys i gael Taliad Tywydd Oer, byddwch yn ei dderbyn yn awtomatig ar ôl i’r tymheredd yn eich ardal ostwng islaw 0°C am saith diwrnod yn olynol neu ragor.
Darganfyddwch fwy am Daliad Tywydd Oer ar GOV.UKYn agor mewn ffenestr newydd
Credyd Treth Plant neu Gredyd Cynhwysol os oes gan eich plentyn anabledd
I bwy y mae?
Mae Credyd Treth Plant wedi ei ddisodli gan Gredyd Cynhwysol fel y prif fudd-dal i unrhyw un sydd â chyfrifoldeb am blentyn sydd fel arfer yn byw gyda nhw.
Nid oes modd gwneud cais newydd amdano oni bai eich bod yn hawlio Credyd Treth Gwaith.
Os oes angen cymorth ychwanegol arnoch, bydd rhaid i chi wneud cais am yr elfen plant o Gredyd Cynhwysol. Mae faint y byddech yn derbyn yn dibynnu ar incwm eich aelwyd. Efallai y gallwch hefyd hawlio’r ychwanegiad am blant anabl.
Yn dibynnu ar gyflwr eich plentyn a’r cymorth sydd angen arnynt, gallwch dderbyn o £132.89 i £414.88 y mis (2022/23) fel rhan o’ch taliad Credyd Cynhwysol.
Os ydych yn derbyn Credyd Treth Plant ac mae’ch plentyn yn datblygu anabledd neu gyflwr iechyd hir-dymor, efallai y gallwch hawlio premiwm anabledd ychwanegol iddynt.
Yn dibynnu ar gyflwr eich plentyn a’r cymorth sydd angen arnynt, gallwch dderbyn rhwng £3,435 a £4865 y flwyddyn (2022/23) fel rhan o’ch taliad Credyd Treth Plant.
Cymorth i symud o gwmpas – Cynlluniau Motability a Bathodyn Glas
Cynllun Motability
I bwy y mae?
Mae ar gyfer pobl sy’n derbyn elfen symudedd gyfradd uwch y Lwfans Byw i’r Anabl neu’r Taliad Annibyniaeth Personol. Gall y cynllun ddarparu car, cadair olwyn fodur neu sgwter.
Sut i wneud cais?
Ffoniwch Motability ar 0300 456 4566.
Darganfyddwch fwy ar wefan Motability
Y Cynllun Bathodyn Glas
I bwy y mae?
Mae’r cynllun Bathodyn Glas yn helpu’r rhai sydd ag anawsterau symudedd difrifol, sydd yn ei chael yn anodd defnyddio trafnidiaeth gyhoeddus i barcio’n agos i’w cyrchfan. Mae taliadau a rheolau ar gyfer y cynllun Bathodyn Glas yn amrywio ledled y DU.
Sut i wneud cais?
Gwnewch gais ar-lein ar wefan GOV.UK neu cysylltwch â’ch cyngor lleol.
Darganfyddwch eich cyngor lleol ar wefan GOV.UK
Darganfyddwch fwy am y Cynllun Bathodyn Glas ar wefan GOV.UK
Budd-daliadau os ydych yn ofalwr
Lwfans Gofalwr
I bwy y mae?
Byddwch yn ei gael os ydych yn treulio o leiaf 35 awr yr wythnos yn gofalu am blentyn sy’n cael elfen gofal cyfradd ganolig neu uwch Lwfans Byw i’r Anabl.
Os ydych ar incwm isel gallwch wneud cais am elfen gofalwr Credyd Cynhwysol os ydych yn edrych ar ôl person ag anabledd difrifol am o leiaf 35 awr yr wythnos.
Os ydych yn cael Lwfans Gofalwr yn barod bydd hyn yn cael ei gyfrif fel rhan o'ch incwm wrth gyfrif faint o Gredyd Cynhwysol mae gennych hawl iddo.
Darganfyddwch fwy am Lwfans Gofalwr ar wefan GOV.UK
Os ydych yn byw yn yr Alban, bydd gofalwyr hefyd yn cael taliad atchwanegol o £237.90 y flwyddyn. Bydd hyn mewn dau daliad.
Darganfyddwch fwy ar wefan mygov.scot
Sut i wneud cais?
Gwnewch gais ar GOV.UK
Help wrth hawlio budd-daliadau anabledd ar gyfer eich plentyn
Awgrym da
Mae dros £16 biliwn o fudd-daliadau prawf modd yn mynd heb eu hawlio bob blwyddyn. Hyd yn oed os nad ydych yn siŵr, gwnewch gais – efallai y bydd yr hyn y gallech ei gael yn eich synnu.
Ffynhonell: entitledto
Mae budd-daliadau anabledd yno i’ch helpu.
Fodd bynnag, gall canfod a yw’ch plentyn yn gymwys, a’r gwaith o lenwi’r ffurflenni fod yn gymhleth.
A ydych yn hawlio DLA neu PIP ar gyfer eich plentyn? Fel arfer bydd angen cynnal asesiad meddygol arno ef neu hi fel rhan o’r broses o wneud cais.
I gael cymorth a chyngor arbenigol am ddim, ffoniwch y llinellau cymorth hyn er mwyn siarad â chynghorydd.
Tra mae’r system budd-daliadau anabledd yn cael ei diwygio, mae’n arbennig o bwysig gwybod ble i gael cymorth arbenigol os oes ei angen arnoch.
- Llinell Gymorth Budd-daliadau Anabledd DWP: 0800 121 4600
- Llinell Gymorth Cyswllt Teulu: 0808 808 3555
- Rhowch eich cod post ar Cyngor ar Bopeth i ddod o hyd i’ch canolfan leol.
