Mae mwy i gael morgais na'r ad-daliadau misol yn unig. Bydd angen i chi hefyd dalu trethi fel y Dreth Stamp a ffioedd am brisiadau, arolygon a chyfreithwyr. Mae llawer o bobl yn tanamcangyfrif faint y gall y ffioedd a'r costau ychwanegol ychwanegu ato.
Beth sydd yn y canllaw hwn
Ffioedd a thaliadau
Ystyried faint fydd ffioedd morgais yn ei gostio? Gall ddibynnu ar nifer o ffactorau, fel eich sefyllfa bersonol, neu'r cynnyrch morgais rydych yn gwneud cais amdano.
Bydd y tabl isod yn rhoi syniad i chi o'r hyn i'w ddisgwyl.
Gall benthycwyr ddefnyddio gwahanol dermau i ddisgrifio eu ffioedd, felly gwnewch yn siŵr eich bod yn gwybod beth mae pob cost yn ei gynnwys a phryd y bydd angen i chi dalu.
Costau morgeisi
- Mae'n rhaid i fenthycwyr morgeisi gynnwys unrhyw ffioedd sy'n gysylltiedig â morgais, megis taliadau adbrynu a ffioedd prisio, fel rhan o'r cyfrifiad llog blynyddol. Gelwir y ffordd hon o gyfrifo'r llog yn Gyfradd Canran Flynyddol y Tâl neu'r APRC.
- Dylid amlinellu'r holl gostau sy'n gysylltiedig â chynhyrchion morgais mewn dogfen darlunio morgais. Weithiau fe'i gelwir yn Daflen Wybodaeth Safonol Ewropeaidd (ESIS), neu'n ddarlun ffeithiau allweddol gwell ag atchwanegiadau o unrhyw wybodaeth ychwanegol ofynnol yn ôl yr angen. Darllenwch fwy yn y Dogfennau ffeithiau allweddol sy'n esbonio'ch morgais.
| Ffi neu dâl? | Beth yw ei bwrpas? | Costau nodweddiadol |
|---|---|---|
|
Ffi trefnu |
Dyma'r ffi am y cynnyrch morgais ac weithiau fe'i gelwir yn ffi y cynnyrch neu'r ffi gwblhau. Weithiau gallwch ychwanegu hyn at eich morgais, ond bydd hyn yn cynyddu'r swm sy'n ddyledus gennych, eich llog a'ch taliadau misol. Dylech wirio a oes modd i’r ffi gael ei ad-dalu os na fydd y morgais yn mynd yn ei flaen. Os na, efallai y bydd modd gofyn i’r ffi gael ei ychwanegu at y morgais ac yna ei dalu unwaith y bydd y cais wedi’i gymeradwyo ac yn bendant yn mynd yn ei flaen. |
Unrhyw beth o £0 i dros £2,000 |
|
Ffi archebu |
Codir hyn weithiau pan fyddwch yn gwneud cais am gynnig morgais ac nid yw fel arfer yn ad-daladwy hyd yn oed os na fyddwch yn cymryd y morgais. Bydd rhai darparwyr morgeisi yn ei chynnwys fel rhan o'r ffi trefnu, tra bydd eraill ond yn ei ychwanegu yn dibynnu ar faint y morgais. |
Oddeutu £99-£300 |
|
Ffi prisio |
Bydd y darparwr morgais yn prisio'ch eiddo ac yn sicrhau ei fod yn werth y swm rydych am ei fenthyg. Nid yw rhai benthycwyr yn codi'r ffi hon ar rai cynigion morgais. Gallwch hefyd dalu am eich arolwg eiddo eich hun i nodi'r holl atgyweiriadau neu waith cynnal a chadw y gallai fod eu hangen. |
£150-£1,500 gan ddibynnu ar werth yr eiddo |
|
Ffi trosglwyddo telegraffig |
Weithiau fe'i gelwir yn CHAPS (System Taliadau Awtomataidd Clirio Tŷ), mae'r ffi hon yn talu i'ch darparwr morgais drosglwyddo'r arian i'ch cyfreithiwr. Fel rheol ni ellir ei ad-dalu, felly os yw'r cynnig yn disgyn trwodd mae'n debyg na fyddwch yn cael yr arian yn ôl. |
£25-£50 yn nodweddiadol |
|
Ffi cyfrif morgais |
Mae hyn yn talu am gostau gweinyddol y benthyciwr wrth sefydlu, cynnal a chau eich morgais. Os ydych wedi talu'r ffi hon, mae'n annhebygol y bydd angen i chi dalu'r ffi ymadael (gwelwch isod) er y gallai tâl ad-dalu cynnar (gwelwch isod) fod yn berthnasol o hyd os byddwch yn cau'r morgais yn gynnar. |
£100-300 yn nodweddiadol |
|
Taliadau a gollwyd |
Efallai y bydd rhai benthycwyr yn codi ffi neu ffioedd os yw'ch cyfrif mewn ôl-ddyledion |
Mae'r gosb am daliadau a gollir yn dibynnu ar reolau pob benthyciwr. Gallai methu â chadw i fyny ag ad-daliadau morgais hefyd arwain at adfeddiannu'ch cartref. |
|
Ffi brocer morgais |
Mae'r ffi hon ar gyfer brocer morgeisi, os dewiswch logi un, am drefnu'r morgais neu roi cyngor i chi. Nid yw rhai broceriaid morgeisi yn codi ffi ac yn hytrach maent yn cymryd comisiwn gan y darparwr morgais. |
Ar gyfartaledd £300-£500 neu gomisiwn gan ddibynnu ar werth y morgais |
|
Tâl benthyca uwch |
Nid yw pob benthyciwr yn codi'r ffi hon ac mae'n debygol y bydd yn ofynnol os oes gennych flaendal bach, gan fod hyn yn talu am yswiriant y benthyciwr os na allwch dalu'r morgais yn ôl a bod rhaid iddynt werthu eich eiddo ar golled. Y ffi yn aml yw 1.5% o'r morgais – er enghraifft, £3,000 ar forgais £200,000. |
Os yw'n berthnasol, mae hyn fel arfer yn 1.5% o'r morgais |
|
Ffi am drefniadau yswiriant adeiladau eich hun |
Nid yw pob benthyciwr yn codi hyn nawr, felly gwiriwch yn gyntaf. Weithiau fe'i gelwir yn ffi rhyddid asiantaeth neu ffi yswiriant adeiladau eich hun. Mae'r ffi hon yn berthnasol weithiau os penderfynwch ddod o hyd i'ch yswiriant adeilad eich hun, yn hytrach na chymryd yr un a gynigir i chi gan eich darparwr morgais. |
Fel arfer £25 |
|
Tâl ad-dalu cynnar |
Efallai na fydd y ffi hon bob amser yn berthnasol, felly gwnewch yn siŵr eich bod yn gwirio beth yw'r rheolau gyda phob darparwr morgais, yn enwedig os ydych chi am wneud ad-daliad cynnar yn y dyfodol. Os oedd gennych forgais eisoes, edrychwch ar eich llun keyfacts neu ddogfen Dalen Wybodaeth Safonol Ewropeaidd (ESIS) i weld beth yw'r gost. |
1-5% o werth yr ad-daliad cynnar yn nodweddiadol |
|
Ffi Ymadael / Cau |
Mae hwn yn ffi i'ch benthyciwr pan fyddwch yn ad-dalu'ch morgais, hyd yn oed os nad ydych yn ei ad-dalu'n gynnar. Os ydych eisoes wedi talu ffi’r cyfrif morgais mae’n annhebygol y bydd angen i chi dalu’r ffi benodol hon gan y bydd fel arfer yn cynnwys sefydlu a chynnal a chadw, yn ogystal â chau’r cyfrif. Gwiriwch beth mae ffi eich cyfrif morgais yn ei gwmpasu i wneud yn siŵr. |
£75-£300 Yn nodweddiadol |
Taliadau eraill sy'n gysylltiedig â morgeisi
Gall taliadau sy'n gysylltiedig â morgais ychwanegu miloedd o bunnoedd at eich costau.
Mae'r rhain yn cynnwys:
- costau symud
- tfioedd cyfreithiol ac arolwg (Adroddiad Cartref yn yr Alban)
- Treth Stamp ar bryniannau eiddo preswyl sy'n uwch na £125,000 yn Lloegr a Gogledd Iwerddon
- Treth Trafodiadau Tir ac Adeiladau yn yr Alban
- Treth Trafodiadau Tir yng Nghymru.
Ni fydd prynwyr tro cyntaf yn talu unrhyw Dreth Stamp ar y £300,000 cyntaf am eiddo gwerth hyd at £500,000.
Os ydych yn prynu cartref ychwanegol, er enghraifft eiddo prynu i osod am fwy na £40,000, bydd rhaid i chi dalu 3% ychwanegol ar ben pob band Dyletswydd Stamp.
Am fwy o wybodaeth darllenwch ein canllaw ar Dreth Stamp – popeth sydd angen i chi wybod
Defnyddiwch y Cyfrifiannell treth stamp i ddarganfod faint y byddwch yn ei dalu.
Os ydych yn prynu yn yr Alban, darganfyddwch fwy am Dreth Trafodiadau Tir ac Adeiladau
Os ydych yn prynu yng Nghymru, darganfyddwch fwy am Dreth Trafodiadau Tir
Dewis y cynnig morgais gywir
Mae prynu eiddo yn fuddsoddiad mawr ac mae'n syniad da cael rhywfaint o gyngor.
Efallai y bydd rhai cynigion morgais yn ymddangos yn ddeniadol, ond gall ffioedd cynyddu’n gyflym.
Wrth gymharu cynigion morgais, adiwch yr holl daliadau dros hyd y cynnig yn ogystal â'ch ad-daliadau misol.
Er enghraifft, os yw'ch ad-daliadau yn £1,000 y mis ar forgais cyfradd sefydlog dwy flynedd, ynghyd â £300 mewn ffioedd, cyfanswm cost y cynnig yw £24,300.
Gallwch ddarganfod mwy ar Cyngor morgais: a ddylech ddefnyddio cynghorydd morgais?
Gwefannau cymharu morgeisi
Mae gwefannau cymharu yn fan cychwyn da wrth geisio dod o hyd i forgais wedi'i deilwra i'ch anghenion.
Mae gwefannau poblogaidd yn cynnwys:
