Defnyddio credyd yn ddoeth

Os oes gennych cynilion, hyd yn oed gyda chyfraddau llog uwch, mae’r gyfradd rydych yn ei chael arnynt yn debygol o fod yn llai na’r llog rydych yn ei dalu ar eich cardiau credyd. Felly gall fod yn well defnyddio rhywfaint o’r arian i gael eich balansau credyd i lawr.

Pan fyddwch yn ôl yn rheoli credyd eto, gwnewch yn siŵr eich bod yn adeiladu cynilion. Fel rheol, dylech anelu at o leiaf dri mis o incwm i roi’r byffer sydd ei angen arnoch.

Mae tynnu arian parod ar gerdyn debyd yn iawn, ond cyn gynted ag y byddwch yn tynnu arian parod allan gan ddefnyddio cerdyn credyd, mae eich sgôr credyd yn cymryd ergyd, sy’n gallu ei gwneud hi'n anoddach i gael credyd yn y dyfodol

Ac rydych yn codi tâl ychwanegol am gymryd arian parod allan ar gredyd yn syth ar ôl i chi ei gymryd allan oherwydd nad oes cyfnod di-log, fel sydd gyda phryniadau.

Eich opsiwn gorau yw peidio â’i wneud o gwbl.

Pan fyddwch yn defnyddio eich gorddrafft, rydych yn mynd i ddyled. Fel arfer mae gorddrafftiau yn ddrytach na chardiau credyd a benthyciadau os ydych yn eu defnyddio yn y tymor hir.

Wedi’i ddefnyddio’n dda, gallant gael effaith gadarnhaol ar eich sgôr credyd. I wneud hyn, mae angen i chi:

• Aros o fewn y terfyn mae eich banc wedi ei osod
• talu’ch gorddrafft yn rheolaidd.

Bydd eich sgôr credyd yn cael ei effeithio’n negyddol os:

• ydych yn mynd dros eich terfyn y cytunwyd arno heb siarad â’ch banc
• nad ydych yn gwneud ad-daliadau sylweddol.

Felly mae’n well mynd i mewn i’ch gorddrafft ar gyfer benthyca neu argyfyngau tymor byr yn unig.

Os ydych yn dechrau dibynnu ar eich gorddrafft yn hytrach na’i ddefnyddio’n achlysurol, gofynnwch i’ch banc os gallwch gael byffer di-log – bydd rhai darparwyr yn cynnig hyd at £500.

Byddwch yn ofalus os ydych chi’n defnyddio Prynu Nawr Talu Wedyn (BNPL)

Mae BNPL yn aml yn cael ei gyflwyno fel y ffordd hawsaf o dalu wrth y ddesg dalu, sy’n eich galluogi i brynu rhywbeth gydag un neu ddau glic yn unig. Efallai y bydd y manwerthwr hyd yn oed yn cynnig gostyngiad os ydych chi'n ei ddefnyddio.

Cyn prynu unrhyw beth, gwiriwch ddwywaith bob amser a oes gwir ei angen arnoch ac a oes dewisiadau eraill rhatach. Nesaf, gwnewch yn siŵr eich bod chi’n gallu ei fforddio a gwybod sut y byddwch chi'n talu amdano.

Os ydych yn dewis defnyddio BNPL, gwnewch yn siŵr eich bod yn deall sut mae’n gweithio a beth sy’n digwydd os na allwch fforddio ad-dalu. Er enghraifft, gallech wynebu ffioedd hwyr neu’r taliad yn cael ei gyflwyno i’r un nesaf.

Os oes angen i chi ddefnyddio credyd i dalu am hanfodion bob dydd oherwydd eich bod yn cael trafferth yn talu taliadau dyled, nid ydych ar eich pen eich hun a gallwch gymryd camau i gael help.

Siaradwch â’ch darparwr am ffyrdd y gallwch reoli costau ac ad-daliadau gan fod llawer o gefnogaeth ychwanegol ar gael.

Gallai datrysiadau gynnwys trafod cynllun ad-dalu y gallwch ei fforddio neu eich rhoi ar dariff rhatach.

Os ydych yn ei chael hi’n anodd yn ariannol, bydd darparwyr nwy, ynni a dŵr yn aml yn gwneud budd-daliadau a gwiriad grantiau am ddim i sicrhau eich bod yn cael popeth rydych yn gymwys i’w gael.

Cyn i chi fenthyg gan deulu mae’n gwneud synnwyr i edrych ar yr holl ddewisiadau eraill yn gyntaf. Mae’r pethau i’w gwneud yn cynnwys:

• Defnyddio ein Blaenoriaethwr Biliau i weld a oes ffyrdd eraill o ymdopi â biliau a thaliadau.
• Gwiriwch eich bod wedi hawlio popeth y mae gennych hawl i'w gael yn ein canllaw Byw ar incwm gwasgedig.
• Siaradwch â’ch darparwr am ddatrysiadau, fel cynlluniau ad-dalu neu dariffau rhatach.
• Edrychwch ar opsiynau credyd eraill, hyd yn oed os oes gennych sgôr credyd gwael. Er enghraifft, gall undebau credyd a benthycwyr Cyllid Cyfrifol fod yn werth eu hystyried.

Os ydych yn dal eisiau benthyg gan bartner neu aelod o’r teulu, gwnewch yn siŵr eich bod yn llunio cyllideb o flaen llaw. Bydd hyn yn eich helpu i weld faint o arian sydd gennych yn weddill ar gyfer ad-daliadau ar ôl talu eich costau byw presennol.

Mae’n syniad da dod â’ch cyfrif presennol a’ch datganiadau cerdyn credyd o’r tri mis diwethaf (neu’n hirach, i ystyried costau untro) at ei gilydd cyn i chi wneud eich cyllideb.

Cyn i chi fenthyg arian gan deulu, mae angen i chi gael sgwrs onest am sut y byddwch yn ad-dalu’r arian.

Meddyliwch am:

• Pa mor hir fyddwch yn cymryd i ad-dalu’r arian – gwnewch yn siŵr ei fod yn fforddiadwy i’r ddau ohonoch.
• Pa mor aml y byddwch yn ad-dalu’r arian – ystyriwch sefydlu archeb sefydlog fel bod y taliad yn digwydd yn awtomatig ar yr un pryd ac ar yr un dyddiad.
• Beth fydd yn digwydd os bydd amgylchiadau eich aelod o’r teulu yn newid yn annisgwyl, ac maent angen yr arian yn ôl yn gynt.

Mae’n syniad da cael rhywbeth mewn ysgrifen, yn nodi’n glir faint fydd yn cael ei ad-dalu a phryd.

Efallai y bydd eich benthycwr eisiau cadw cofnod o bryd mae’r ad-daliadau’n cael eu gwneud, felly mae’r ddau ohonoch yn gwybod yn union faint sy’n dal i fod yn ddyledus.

Byddwch yn wyliadwrus iawn os ydych yn cael cynnig benthyciad gan rywun rydych yn ei adnabod yn achlysurol – er enghraifft, o fod wedi gweld o gwmpas yn lleol neu sy’n ffrind i ffrind neu os yw rhywun yn cysylltu â chi ar-lein.

Dylech hyd yn oed fod yn wyliadwrus os oes rhywun rydych yn gweithio gydag yn cynnig i fenthyg arian i chi, yn enwedig os ydynt wedi benthyg arian i ambell berson arall.

Efallai eu bod nhw’n benthyciwr arian didrwydded sy’n benthyg yn anghyfreithlon a gallai’r benthyciad gostio llawer mwy i chi nag yr ydych yn ei feddwl.

Mae bob amser yn straen os na allwch fforddio talu’n ôl yr hyn sy’n ddyledus gennych. Ond gall fod hyd yn oed yn waeth os ydych yn cymryd arian gan deulu, ac fe allai niweidio eich perthynas â nhw.

Dyna pam mae’n bwysig llunio eich cyllideb a gwneud cynllun ad-dalu newydd cyn gynted ag y byddwch yn cael eich hun mewn trafferthion.

Gwnewch yn siŵr eich bod yn gadael i’r person wnaethoch fenthyg wrtho wybod beth sy’n digwydd cyn gynted â phosib.

Os ydych yn cael trafferth gyda dyledion, mae help ar gael. Darllenwch ein canllaw ar sut i gael sgwrs am arian.