Cronfeydd Ymddiriedolaeth Plant

Mae Cronfa Ymddiriedolaeth Plant (CTF) yn gyfrif cynilo di-dreth hirdymor i blant. Fe'u cynlluniwyd i annog plant i ddod yn gynilwyr ar gyfer eu bywyd fel oedolyn yn y dyfodol. Ni allwch wneud cais am CTF newydd oherwydd bod cynllun y llywodraeth bellach wedi cau ond gallwch gadw CTF sy'n bodoli eisoes. Roedd CTF ar gael i bob plentyn a aned yn y DU y dyfarnwyd Budd-dal Plant i’w rhieni rhwng 1 Medi 2002 a 2 Ionawr 2011.

Mae’r holl arian a enillir yn y Gronfa Ymddiriedolaeth Plant yn rhydd o dreth incwm a Threth Enillion Cyfalaf. Mae hyn yn golygu bod yr holl arian yn y gronfa yn eiddo i ddeiliad y cyfrif ac ni fydd unrhyw ran ohono’n cael ei ddidynnu.

Bydd y Cronfeydd Ymddiriedolaeth Plant cyntaf yn aeddfedu ym mis Medi 2020, pan fydd y deiliaid cyfrifon hynaf yn troi’n 18 oed. Bydd y Cronfeydd Ymddiriedolaeth Plant olaf yn aeddfedu yn 2029. Ar ôl aeddfedu, gall Cronfeydd Ymddiriedolaeth Plant naill ai gael eu cyfnewid am arian neu eu trosglwyddo i ISA oedolion.

Os ydych chi’n 18 oed neu drosodd ac mae gennych arian mewn Cronfa Ymddiriedolaeth Plant, darganfyddwch fwy am eich opsiynau 

Gall Cronfeydd Ymddiriedolaeth Plant gael eu colli i’r person ifanc y cawsant eu sefydlu ar ei gyfer. Gall hyn fod oherwydd bod Cyllid a Thollau EM wedi sefydlu’r cyfrif ar eu rhan (os na wnaeth y rhieni agor un), neu oherwydd ei fod wedi cael ei anghofio ac nad yw’r rhieni wedi diweddaru eu cyfeiriad.

Fodd bynnag, mae’n hawdd dod o hyd i gyfrifon sydd ar goll. Gallwch ddarganfod ble mae Cronfa Ymddiriedolaeth Plant sydd ar goll, hyd yn oed os nad ydych yn gwybod pwy yw’r darparwr.

Os oes gennych ID defnyddiwr a chyfrinair Porth y Llywodraeth eisoes, gallech lenwi ffurflen ar-lein CThEM ar wefan GOV.UK

Bydd CThEM yn anfon manylion darparwr y Gronfa Ymddiriedolaeth Plant atoch trwy’r post cyn pen tair wythnos ar ôl derbyn eich cais.

Fel arall, gallwch ddefnyddio'r [Share Foundation] i'ch helpu i ddod o hyd i'ch cyfrif Cronfa Ymddiriedolaeth Plant am ddim (Agor mewn ffenestr newydd). Efallai y bydd hyn yn ddefnyddiol i chi os yw eich darparwr wedi newid neu os cawsoch eich magu mewn gofal.

Anfonodd CThEM daleb cychwynnol o £250 (neu £500 os oeddech ar incwm isel) at rieni neu warcheidwaid plant cymwys. Yna gellid defnyddio’r daleb hon i sefydlu cyfrif Cronfa Ymddiriedolaeth Plant yn enw’r plentyn.

Os na wnaethoch ddefnyddio’r daleb o fewn blwyddyn, byddai CThEM yn sefydlu cyfrif Cronfa Ymddiriedolaeth Plant yn enw eich plentyn ar eich rhan.

Mae arian mewn cyfrif Cronfa Ymddiriedolaeth Plant yn eiddo i’r plentyn ac mae wedi’i ‘gloi i mewn’ nes eu bod yn 18 oed.

Pan fydd plentyn neu berson ifanc yn troi’n 16 oed, gallant yn gyfreithiol gymryd cyfrifoldeb am eu cyfrif Cronfa Ymddiriedolaeth Plant a gallant wneud penderfyniadau am y gronfa (megis newid i ddarparwr arall neu ei throsglwyddo i ISA Iau). Gallant wneud hyn trwy gysylltu â’u darparwr Cronfa Ymddiriedolaeth Plant.

Pan fydd deiliad y cyfrif yn troi’n 18 oed, gallant gael mynediad i a thynnu’r arian allan o’u cyfrif Cronfa Ymddiriedolaeth Plant.

Roedd tri math o gyfrif y gellid eu hagor â’r daleb:

Dyma lle gallwch dalu i mewn yn union fel â chyfrif banc, a all ennill llog di-dreth.

Dyma lle mae’r cynilion yn y cyfrif yn cael eu rhoi mewn cymysgedd eang o fuddsoddiadau yn y farchnad stoc. Mae cyfres o reolau i leihau risg ariannol (gan gynnwys y byddai’r arian yn cael ei symud yn raddol i fuddsoddiadau llai o risg pan fydd y plentyn yn cyrraedd 13 a chap ar y tâl blynyddol).

Codir tâl ar Gronfeydd Ymddiriedolaeth Plant Cyfranddeiliaid ar sail gwerth y gronfa a’u capio ar uchafswm tâl o 1.5% y flwyddyn.

Bydd gan blentyn gyfrif Cronfa Ymddiriedolaeth Plant Cyfranddeiliaid, a agorwyd gan CThEM ar ran y plentyn, os methodd eu rhiant(rhieni) ag agor cyfrif Cronfa Ymddiriedolaeth Plant o fewn blwyddyn i dderbyn taleb.

Dyma lle mae’r rhan fwyaf neu’r cyfan o’r arian yn cael ei fuddsoddi mewn cyfranddaliadau, ond heb amddiffyniad cyfrif cyfranddeiliaid. Gellid rhoi’r cynilion yn y cyfrif ar y farchnad stoc trwy gronfa fuddsoddi o’ch dewis neu yn eich buddsoddiadau eich hun.

Gall unrhyw un dalu arian i CFT yn cynnwys rhieni, aelodau o’r teulu a ffrindiau. Gall hyn fod hyd at gyfanswm o  £9,000 (2023-24) y flwyddyn, wrth i’r flwyddyn gael ei hystyried i ddechrau ar ben-blwydd y plentyn.

Nid yw’r swm o arian yng Nghronfa Ymddiriedolaeth Plant plentyn yn effeithio ar unrhyw fudd-daliadau neu gredydau treth y mae rhiant/gwarcheidwad y plentyn yn eu cael.

Mae gan rai plant y gofelir amdanynt gan awdurdodau lleol gyfrif Cronfa Ymddiriedolaeth Plant wedi’i sefydlu ar eu rhan.

Os yw plentyn wedi bod yng ngofal awdurdod lleol ac wedi’u geni rhwng 1 Medi 2002 a 2 Ionawr 2011, gallai fod ganddo gyfrif Cronfa Ymddiriedolaeth Plant.

Mae’r ‘Share Foundation’ yn gweithredu fel y cyswllt cofrestredig ar gyfer cyfrifon Cronfa Ymddiriedolaeth Plant ar gyfer plant a phobl ifanc sydd wedi bod mewn gofal ac yn eu rheoli ar gyfer y plentyn neu’r person ifanc. Mae’r ‘Share Foundation’ yn rhedeg y Gronfa Ymddiriedolaeth Plant a’r cynlluniau ISA Iau ar gyfer plant a phobl ifanc mewn gofal.

Bydd y ‘Share Foundation’ yn ysgrifennu at ddeiliad y cyfrif tua dau fis cyn iddynt droi’n 16 oed, gan ddweud wrthynt sut i ddod yn gyswllt cofrestredig ar gyfer eu cyfrif Cronfa Ymddiriedolaeth Plant.

Efallai na fydd gan rai pobl ifanc ag anabledd y gallu meddyliol i reoli’r arian yn eu Cronfa Ymddiriedolaeth Plant.

Os nad oes gan eich plentyn alluoedd meddyliol, yna bydd angen i chi fel rhiant (rhieni)/gofalwr (gofalwyr) wneud cais i’r Llys Gwarchod i weithredu fel Dirprwy eich plentyn.

Mae Dirprwy yn rhywun, fel arfer yn aelod o’r teulu, a benodir gan y llys i reoli a gwneud penderfyniadau o ddydd i ddydd ynghylch cyllid rhywun. Heb hyn, ni fyddwch yn gallu rheoli’r cyfrif pan fydd eich plentyn yn 18 oed. Mae hyn oherwydd eu bod yn gyfreithiol yn dod yn oedolyn ac mae’r arian yn eiddo iddynt.

Ar hyn o bryd, gall gwneud cais i’r Llys Gwarchod fod yn ddrud. Mae hyn oherwydd fod ffi llys o £371 – a chostau cyfreithiol, os defnyddir cyfreithiwr. Efallai y bydd oedi i’r broses hefyd oherwydd y pandemig coronafeirws.

Mae’n bwysig cael cyngor cyfreithiol os ydych am wneud cais i’r Llys Gwarchod fel eich bod yn deall yr holl opsiynau. Efallai y bydd cyfreithwyr yn rhoi trafodaeth gychwynnol am ddim i chi.

Fodd bynnag, cyhoeddodd y llywodraeth ar 1 Rhagfyr 2020 y gall holl rieni neu warcheidwaid plant neu bobl ifanc sydd heb alluedd meddyliol ofyn i ffioedd llys gael eu hepgor neu eu had-dalu pan fyddant yn ceisio mynediad at Gronfa Ymddiriedolaeth Plant.

Os sefydlodd CThEM gyfrif Cronfa Ymddiriedolaeth Plant ar gyfer eich plentyn, gallwch newid i ddarparwr Cronfa Ymddiriedolaeth Plant neu gyfrif o’ch dewis. Gallwch wneud hyn ar unrhyw adeg.

Gwnewch yn siŵr eich bod yn gofyn i ddarparwyr am unrhyw ffioedd a godir am redeg y cyfrif. Dylech hefyd ofyn am wneud cyfraniadau pellach. Gallwch dalu cyn lleied â £10 i gyfrif rhanddeiliaid, ond efallai y bydd rhai darparwr angen taliadau mwy ar gyfer cyfrifon eraill.

Os ydych yn edrych i newid eich darparwr Cronfa Ymddiriedolaeth Plant, byddwch yn wyliadwrus o sgamiau, sydd wedi’u cynllunio i gael gafael ar eich arian ac a all ddod ar sawl ffurf.

Dewis arall yn lle newid darparwyr y Gronfa Ymddiriedolaeth Plant yw newid eich Cronfa Ymddiriedolaeth Plant yn ISA Iau.

Os oes gennych Gronfa Ymddiriedolaeth Plant ni allwch gael ISA Iau ar yr un pryd. Ond gallwch drosglwyddo’ch Cronfa Ymddiriedolaeth Plant i ISA Iau. Os nad yw’r arian yn cael ei symud i ISA arall, caiff y budd-dal treth ei golli. 

Nid oes rhaid i chi drosglwyddo Cronfa Ymddiriedolaeth Plant i ISA Iau. Fodd bynnag, gall ISA Iau weithio allan yn well ar gyfer cynilion eich plentyn yn y tymor hir.

Yn gyffredinol, mae ISA iau yn cynnig mwy o ddewis a gwerth gwell, p’un a yw’n gyfraddau llog uwch ar eu cyfrifon arian parod neu’n daliadau rheoli cronfa blynyddol is.

Ni allwch drosglwyddo yn ôl i Gronfa Ymddiriedolaeth Plant ar ôl i chi newid i ISA Iau. Felly mae'n bwysig gwirio eich bod yn cael y cynnig gorau posibl o ran enillion a ffioedd buddsoddi cyn i chi newid.

Os ydych yn 18 oed neu drosodd, gallwch gael mynediad i’r arian yn eich cyfrif Cronfa Ymddiriedolaeth Plant.

I gael mynediad at yr arian bydd angen i chi gysylltu â'ch darparwr Cronfa Ymddiriedolaeth Plant. Os nad ydych yn gwybod pwy yw hwnnw, darllenwch yr adran uchod ar [Dod o hyd i gyfrif Cronfa Ymddiriedolaeth Plant].

Eich arian chi ydyw, a mater i chi yw’r hyn yr hoffech ei wneud ag ef.

Un opsiwn i’w ystyried yw parhau i arbed eich arian. Gallai hyn fod trwy, er enghraifft, drosglwyddo’ch arian i gyfrif cynilo oedolion neu ISA i oedolion. Wrth i’ch cynilion gronni, byddant yn tyfu’n gyflymach - felly mae eich arian yn gwneud arian.

Efallai hoffech gynilo’n rheolaidd ac adeiladu’ch cronfa ymhellach i gynilo ar gyfer blaendal rhent i rentu’ch cartref eich hun, er enghraifft.

Gallai’r arian yn eich Cronfa Ymddiriedolaeth Plant hefyd ddarparu sylfaen ragorol ar gyfer adeiladu ‘cronfa diwrnod glawog’ i sicrhau bod gennych arian ar gael ar gyfer argyfyngau neu gostau sydyn.

Mae rhoi arian i un ochr nawr yn golygu eich bod wedi talu am gost na welsoch yn dod, gan leihau eich angen i fenthyca. Er enghraifft, pe byddech yn colli’ch swydd yn sydyn, angen ffôn newydd, neu angen triniaeth ddeintyddol frys – dyna pryd y byddai cronfa diwrnod glawog yn dod yn ddefnyddiol.

Os oes gennych Gronfa Ymddiriedolaeth Plant ond nad ydych yn rhoi gwybod i’ch darparwr beth hoffech ei wneud gyda’r arian ynddi pan fydd yn aeddfedu, bydd yr arian yn cael ei gadw mewn ‘cyfrif gwarchodedig’ nes i chi gysylltu â’ch darparwr.

Bydd llog a enillir ar gronfeydd mewn ‘cyfrif gwarchodedig’ yn parhau i fod yn ddi-dreth, a bydd unrhyw delerau ac amodau a oedd yn berthnasol i’ch Cronfa Ymddiriedolaeth Plant cyn iddi aeddfedu yn berthnasol o hyd.