Yswiriant car – beth rydych angen ei wybod

Mae yswiriant car yn rhoi diogelwch ariannol i chi os bydd damwain. Ac mae rhai mathau hefyd yn ymdrin â cheisiadau sy'n deillio o anafiadau i bobl eraill.

Os ydych yn berchen ar gar sy'n addas ar gyfer y ffordd, yn gyfreithiol rydych angen o leiaf lefel sylfaenol o yswiriant, o'r enw yswiriant trydydd parti, hyd yn oed os nad ydych yn ei yrru.

Yr unig eithriad yw os ydych yn cofrestru'ch car yn swyddogol fel oddi ar y ffordd, gyda Hysbysiad Oddi ar y Ffordd Statudol (SORN).

Mae'r cosbau am yrru heb yswiriant yn amrywio o ddirwy ac o leiaf chwe phwynt ar eich trwydded, i gael eich gwahardd rhag gyrru. Efallai y bydd eich car yn cael ei gymryd oddi arnoch chi hefyd.

Mae tair lefel o yswiriant car:

• Cynhwysfawr
• Trydydd parti
• Trydydd parti, tân a lladrad.

Dyma'r lefel uchaf o yswiriant y gallwch ei chael. Mae'n eich cynnwys chi, eich car ac unrhyw rai eraill sy'n gysylltiedig â damwain.

Mae'n cynnwys holl orchudd polisi tân a lladrad trydydd parti, ond mae hefyd yn eich amddiffyn chi fel gyrrwr a gallai dalu am ddifrod i'ch car.

Gallai hefyd gynnwys iawndal am driniaeth feddygol, treuliau cyfreithiol a difrod damweiniol

Gallwch wneud cais am:

• atgyweiriadau ar ôl damwain
• difrod damweiniol
• fandaliaeth – er enghraifft petai rhywun yn crafu’ch car yn fwriadol.

Gallai olygu y gallwch chi yrru ceir pobl eraill yn gyfreithlon os oes gennych eu caniatâd.

Fodd bynnag, nid yw hyn fel arfer yn rhoi mwy na sicrwydd trydydd parti i chi. Mae hyn yn golygu nad oes gennych unrhyw orchudd os ydych yn difrodi'r car rydych yn ei yrru. Gwiriwch fanylion eich polisi yn ofalus ar hyn - maen nhw i gyd yn wahanol.

Mae'n bwysig nodi, er ei fod yn cynnig y gorchudd mwyaf, nid yswiriant cynhwysfawr yw'r drutaf o reidrwydd.

Dyma'r lleiafswm y gallwch ei gael yn gyfreithiol.

Mae'n eich cwmpasu am gostau anaf neu ddifrod rydych yn ei achosi i bobl eraill neu eu heiddo. Ond nid yw'n rhoi unrhyw amddiffyniad i chi os yw'ch car eich hun wedi'i ddifrodi neu wedi ei ddwyn.

Nid yw'r ffaith ei fod y lleiafswm o yswiriant y gallwch ei gael, yn golygu mai hwn yw'r rhataf.

Felly gallai fod yn addas yn bennaf ar gyfer pobl sy'n ei chael hi'n anodd cael yswiriant cynhwysfawr fforddiadwy.

Gall hyn fod pan:

• nad oes gennych fonws dim hawliad
• rydych yn byw mewn ardal sydd wedi'i hystyried yn risg uchel am droseddu a risgiau eraill
• mae eich car werth llai na, dyweder, £1,000, a gallwch fforddio prynu car arall os cewch ddamwain.

Yn yr un modd ag yswiriant trydydd parti, mae hyn yn cwmpasu pobl eraill ond nid yw'n eich amddiffyn os yw'ch car eich hun wedi'i ddifrodi.

Yr hyn sy'n wahanol yw ei fod yn cynnwys atgyweiriadau neu amnewid os yw'ch car yn cael ei ddwyn neu ei ddifrodi gan dân.

Unwaith eto, nid yw o reidrwydd yn rhatach na gorchudd cynhwysfawr - cymharwch brisiau bob amser.

Dyma'r gostyngiad y mae yswirwyr yn ei gynnig pan na fyddwch yn hawlio ar eich polisi. Mae'r gostyngiad yn cynyddu bob blwyddyn na fyddwch yn gwneud cais.

Gall fod yn hael hefyd - mae'r gostyngiad fel arfer yn amrywio o 30% ar ôl blwyddyn i 65% neu fwy ar ôl pum mlynedd.

Ond os cewch ddamwain ac rydych yn hawlio amdani, yn gyffredinol rydych yn colli gwerth dwy flynedd o fonws dim hawliadau ac mae'ch premiymau'n codi.

Os cewch fwy nag un ddamwain mewn blwyddyn, efallai y byddwch yn colli'ch holl fonws dim hawliad.

Hyd yn oed os na wnewch gais, mae'n bwysig dweud wrth eich yswiriwr am unrhyw ddamweiniau rydych wedi bod yn rhan ohonynt. Os ydych yn methu â gwneud hyn, a gallai unrhyw geisiadau yn y dyfodol gael eu gwrthod.

Gallwch amddiffyn eich bonws dim hawliadau trwy dalu am ychwanegiad o’r enw ‘amddiffyniad disgownt dim hawliadau’. Mae hyn yn golygu y gallwch wneud ceisiadau heb iddo effeithio ar eich bonws.

Fel rheol, caniateir i chi wneud un cais mewn blwyddyn, neu ddau gais mewn tair blynedd, heb golli'ch bonws dim hawliadau.

Mae hwn yn swm sefydlog y mae'n rhaid i chi ei dalu os gwnewch gais. Bydd y swm yn amrywio, yn dibynnu ar y math o gais.

Yr yswiriwr sy'n penderfynu ar lefel orfodol y gormodedd. Ond gallwch hefyd gynyddu'r gormodedd gwirfoddol i leihau cost eich premiwm.

Mae ei gwneud mor anodd â phosibl i rywun ddwyn eich car yn lleihau'r risg ac, yn y broses, mae'n debygol o ostwng cost yswiriant hefyd. Gallwch wneud eich car yn ddiogel trwy:

• gwirio gyda'ch yswiriwr pa ddyfeisiau diogelwch mae'n cynnig gostyngiadau ar eu cyfer
• gosod larwm neu beiriant atal symud cymeradwy
• parcio mewn garej neu dramwyfa os yn bosibl
• defnyddio dyfeisiau diogelwch a gymeradwywyd gan Thatcham.

Mae pob car yn cael ei ddyrannu i grwp yswiriant penodol. Mae hyn yn seiliedig ar ffactorau fel cost, faint o amser mae'n ei gymryd i atgyweirio, perfformiad a nodweddion diogelwch. Po isaf yw'r grŵp y mae ynddo, yr isaf yw'r premiymau.

Po isaf yw eich milltiroedd blynyddol, yr isaf y gallai eich premiwm fod.

Ond nid yw hyn yn wir bob amser. Felly peidiwch â thanamcangyfrif eich milltiroedd, oherwydd gallai hyn annilysu eich yswiriant wrth wneud cais neu beri i chi golli allan ar fargen well.

Bydd rhai yswirwyr yn rhoi gostyngiad i chi os ydych wedi dilyn cwrs Pass Plus neu gwrs gyrru uwch.

Os ydych yn yrrwr gofalus, efallai y byddech yn elwa o gael polisi sy’n defnyddio telemateg - technoleg ‘blwch du’ - i asesu ansawdd eich gyrru.

Byddwch yn ymwybodol y bydd unrhyw geisiadau yswiriant neu bwyntiau ar eich trwydded yn cynyddu eich premiwm.

Gall ychwanegu ail yrrwr risg isel ostwng y premiwm - hyd yn oed os nad ydynt yn defnyddio'r cerbyd lawer. I'r gwrthwyneb, bydd ychwanegu gyrrwr ifanc sydd newydd gymhwyso yn cynyddu'r premiwm.

Ond peidiwch â thorri'r gyfraith ac annilysu unrhyw geisiadau trwy esgus mai'r ail yrrwr yw'r prif yrrwr.

Weithiau bydd yswirwyr yn codi llog os ydych yn talu mewn rhandaliadau misol. Os gallwch chi fforddio talu ymlaen llaw, byddwch yn arbed swm sylweddol dros y flwyddyn.

Gwiriwch pa yswiriant sydd gennych chi o dan gynhyrchion ariannol eraill. Er enghraifft, mae rhai pecynnau cyfrif cyfredol yn cynnwys gorchudd os yw car yn torri lawr.

Weithiau efallai y bydd eich yswiriwr neu frocer yn ceisio gwerthu ychwanegion i chi, fel costau treuliau cyfreithiol. Efallai y gallwch gael y cynhyrchion hyn yn rhatach yn rhywle arall, neu efallai na fydd eu hangen arnoch o gwbl.

Os yw gorchudd torri i lawr wedi'i gynnwys yn eich yswiriant car, gwiriwch y pris a lefel y gorchudd. Efallai y byddwch yn dod o hyd i well gorchudd am yr un pris neu lai mewn man arall.

Rydych yn ennill bonws dim hawliadau am bob blwyddyn rydych yn gyrru heb wneud cais ar eich yswiriant.

Gwnewch yn siŵr eich bod chi'n gallu cario hyn drosodd wrth newid yswirwyr.

Os nad ydych wedi gwneud cais am bum mlynedd neu fwy, gallai fod yn werth talu premiwm ychwanegol i amddiffyn eich bonws dim hawliadau.

Trwy ychwanegu gormodedd gwirfoddol at eich gormodedd gorfodol, gallwch ostwng eich premiwm.

Byddwch yn ymwybodol y cewch lai yn ôl os gwnewch gais - ar ôl tynnu gormodedd gwirfoddol a gorfodol. Felly mae angen i chi allu ei fforddio.

Cymerwch ychydig o amser i ymchwilio i'r farchnad a chymharu dyfynbrisiau - a dylid eich gwobrwyo â bargen well, gallai hyn olygu prisiau rhatach, neu fwy o yswiriant am eich arian.

Mae hyn yn arbennig o berthnasol i:

• gyrwyr iau
• pobl dros 70 oed
• unrhyw yrwyr eraill y gallai yswirwyr ystyried i fod yn risg uwch.

Gall dalu i siopa o gwmpas adeg adnewyddu'r flwyddyn gyntaf. Gallai gadael i'ch polisi gael ei drosglwyddo am flwyddyn arall olygu eich bod yn talu premiymau uwch.

Bydd eich darparwr yn cysylltu dair neu bedair wythnos cyn y dyddiad adnewyddu, gan roi cyfle i chi benderfynu a ydych am gadw ato neu ddod o hyd i opsiwn rhatach.

Safleoedd cymharu fel arfer yw'r lle cyntaf i ddod o hyd i rai dyfynbrisiau.

Ond ceisiwch ddefnyddio o leiaf dau safle gwahanol, gan nad ydynt bob amser yn defnyddio'r un meini prawf neu'n cwmpasu'r un darparwyr.

Cofiwch, nid rhataf yw'r peth gorau o reidrwydd. Sicrhewch y gorchudd cywir neu ni fydd eich polisi'n talu pan fyddwch ei angen.

Cymharwch debyg am debyg - os ydych ond yn chwilio am fargeinion cynhwysfawr, gallwch ddefnyddio system gymharu Defaqto.

Cymharwch bolisïau yswiriant carYn agor mewn ffenestr newydd ar wefan Defaqto.

Nid safleoedd cymharu bob amser yw'r ffordd orau o ddod o hyd i'r fargen rataf neu'r yswiriant mwyaf addas.

Gall broceriaid yswiriant eich helpu i gael yr yswiriant gorau ar gyfer eich amgylchiadau, yn enwedig pe gallech gael eich ystyried yn risg uwch.

I ddod o hyd i frocer ewch i'r wefan BIBAYn agor mewn ffenestr newydd

Mae rhai pethau fel arfer yn dod gydag yswiriant car cynhwysfawr - ond nid bob amser. Efallai y byddant yn bwysig i chi, felly gwiriwch brint mân eich polisi yn ofalus.

Er enghraifft, gwiriwch a ydych chi wedi'ch cynnwys ar gyfer:

• stereo ceir, uchelseinydd neu sat-nav
• eiddo personol sydd yn y car
• adfer cerbydau neu gludo wedi damweiniau
• difrod i’r ffenestr flaen, a cholli neu ddwyn allweddi.

Cwestiynau eraill i'w gofyn:

• A fyddaf yn cael car benthyg? Efallai y byddwch chi'n ei gael dim ond os ydych yn defnyddio atgyweiriwr cymeradwy. Gwiriwch pa mor hir y gallwch gadw'r car - mae rhai yswirwyr yn cyfyngu'r gorchudd hwn i rhwng 14 a 21 diwrnod.
• Oes rhaid i mi ddefnyddio atgyweiriwr penodol? Efallai y bydd eich gorchudd yn cael ei effeithio os na ddefnyddiwch atgyweiriwr cymeradwy. Er enghraifft, mae rhai yswirwyr yn cyfyngu'r gorchudd ffenestr blaen os na ddefnyddiwch yr atgyweiriwr cymeradwy.
• A allaf ychwanegu gyrwyr a enwir? Mae'r rhain yn bobl ychwanegol sy'n gallu gyrru'r car o dan yr un polisi, priod neu blentyn efallai.
• A oes polisi aml-gar ar gael? Os ydych yn byw mewn cartref gyda mwy nag un cerbyd, bydd y mwyafrif o yswirwyr yn caniatáu i chi eu hyswirio i gyd o dan un polisi, gyda gostyngiadau ar gyfer pob car yn cael eu hychwanegu.

Mae angen i chi roi'r manylion diweddaraf cywir i'ch cwmni yswiriant amdanoch chi a'ch car. Gallai methu â gwneud hyn arwain i’ch polisi fod yn annilys - ac felly dim talu allan ar unrhyw gais. Hefyd, gallai fod yn anoddach ac yn ddrytach cael yswiriant yn y dyfodol.

Gwnewch yn siŵr eich bod yn dweud wrth eich yswiriwr os ydych yn:

• newid cyfeiriad
• defnyddio'ch cerbyd ar gyfer busnes
• cael pwyntiau wedi’u ychwanegu at eich trwydded
• newid eich galwedigaeth neu'ch masnach
• addasu eich car - er enghraifft, rydych yn gosod olwynion aloi
• cael damwain neu wedi gwneud cais o'r blaen
• newid eich system larwm neu ddiogelwch arall, neu'r man lle rydych yn parcio'ch car.

Gallwch ofyn i'ch yswiriwr ganslo eich polisi ar unrhyw adeg, ond mae rhai pethau i fod yn ymwybodol ohonynt:

• byddwch yn parhau i fod angen yswiriant dilys os ydych am gadw'ch car ar y ffordd
• ni fyddwch yn ennill bonws dim gwneud ceisiadau am flwyddyn gyfredol os byddwch yn canslo hanner ffordd drwy’r flwyddyn
• fel arfer, bydd yn rhaid i chi dalu ffi canslo, oni bai ei fod yn amser adnewyddu.

Os ydych wedi talu ymlaen llaw ac nad ydych wedi gwneud cais, byddwch yn derbyn ad-daliad am y misoedd sy'n weddill – minws unrhyw ffioedd canslo.