Sut i gwyno i'ch banc, benthyciwr neu ddarparwr cerdyn

Os ydych chi'n anhapus, gallwch gwyno. Hyd yn oed os yw'n broblem fach, gofynnwch i'ch darparwr ei datrys.

Mae'r canllaw hwn yn ymdrin â chamgymeriadau neu broblemau a achosir gan gwmnïau ariannol, fel:

• banciau a chymdeithasau adeiladu
• undebau credyd
• darparwyr cynilo
• cwmnïau cardiau credyd a benthyciadau
• cwmnïau buddsoddi.

Am help gyda materion eraill, gweler:

• Sut i ddatrys problem gyda phryniant – os nad yw eitem yn cyrraedd neu os yw’n ddiffygiol
• Delio â phroblemau pensiwn a gwneud cwyn
• Hawlio iawndal os ydych wedi dioddef cam-werthu
• Sut i ddod o hyd i gyfrifon banc coll, pensiynau coll a Bondiau Premiwm coll

Dylech osgoi cwmnïau rheoli hawliadau - byddant fel arfer yn cymryd cyfran fawr o unrhyw iawndal a gewch. Yn hytrach, dilynwch y camau isod eich hun a gwnewch gwyn am ddim.

Mae camgymeriadau'n digwydd, felly y cam cyntaf yw dweud wrth eich darparwr am y broblem. Bydd gan bob cwmni ariannol dîm gwasanaethau cwsmeriaid y gallwch chi gysylltu â nhw, fel arfer trwy sgwrs fyw, ffôn, e-bost a'r post.

Dywedwch wrthyn nhw:

• beth ddigwyddodd
• pam rydych chi'n anhapus, a
• beth maen nhw'n gallu ei wneud i drwsio pethau.

Os na allwch gytuno ar ganlyniad da, gofynnwch i wneud cwyn ffurfiol. Mae hyn fel arfer yn golygu y bydd eich problem yn cael ei hanfon at dîm arbennig.

Cadwch gofnod o'r holl gyfathrebu rydych chi'n ei wneud - mae'n well rhoi popeth yn ysgrifenedig yn hytrach na siarad ar y ffôn.

Yna, bydd ganddynt hyd at wyth wythnos i:

• ymchwilio
• ymateb gyda phenderfyniad - er enghraifft, efallai y byddan nhw'n cynnig datrys y mater a thalu iawndal i chi.

Fel arfer, gallwch ddewis derbyn hyn neu ddarparu mwy o wybodaeth os nad ydych yn credu ei fod yn deg. Byddwch wedyn yn derbyn 'ymateb terfynol', sef cynnig terfynol eich darparwr.

Os ydych yn anhapus â chanlyniad eich cwyn, gallwch fynd â hi ymhellach. Bydd Gwasanaeth yr Ombwdsmon Ariannol (FOS) yn edrych ar eich achos ac yn penderfynu a oes angen i'ch darparwr wneud mwy i ddatrys pethau.

Gallwch gwyno i'r FOS os:

• yw wedi bod yn llai na chwe mis ers ymateb terfynol eich darparwr, neu
• nid yw'r cwmni wedi anfon ymateb terfynol o fewn wyth wythnos.

Fel arfer, mae angen iddo fod o fewn chwe blynedd i'r broblem ddigwydd gyntaf. Os nad oeddech chi'n ymwybodol o'r mater pan y dechreuodd, efallai y bydd gennych chi fwy o amser.

Bydd gwiriwr cwynion FOSYn agor mewn ffenestr newydd yn  dangos a fyddant yn derbyn eich cwyn.  

Bydd eich achos yn cael ei ymchwilio i benderfynu a yw'r cwmni wedi gweithredu mewn ffordd deg a rhesymol, neu a oes angen iddynt wneud mwy i unioni pethau.

Dyma sut mae'r broses yn gweithio:

1. Bydd eich cwyn a'ch gwaith papur yn cael eu hadolygu gan driniwr achos.
2. Gwneir penderfyniad ynghylch a yw'ch darparwr:
   1. angen gwneud mwy, gydag argymhelliad o beth i'w wneud
   2. wedi gwneud digon - mae eich cwyn wedi cael ei thrin yn deg.
3. Os ydych chi a'r darparwr yn cytuno, dilynir unrhyw argymhellion a daw'r broses i ben.
4. Os yw'r naill ohonoch yn anghytuno, gellir cyfeirio'r achos at Ombwdsmon.
5. Yna gwneir penderfyniad terfynol, naill ai:
   1. beth sydd angen i'ch darparwr ei wneud i ddatrys pethau
   2. mae eich darparwr wedi delio â'ch cwyn yn deg.

Os ydych yn derbyn y penderfyniad, rhaid i'ch darparwr wneud yr hyn y mae'r Ombwdsmon wedi'i ddweud.

Os yw'r FOS yn ochri gyda'r cwmni, fel arfer dyma lle mae hawliad yn dod i ben - gallech chi ddewis mynd i'r llys, ond mae hyn yn ddrud ac efallai na fyddwch chi'n ennill.