Defnyddio cyfreithiwr i ysgrifennu eich ewyllys

Mae’r ateb yn amrywio yn ddibynnol ar ba mor gymhleth yw’ch materion ac os yw’r cwmni wedi ei leoli mewn dinas.

Dyma amcan o gostau llunio ewyllys gan gyfreithiwr:

• Gall ewyllys syml gostio rhwng £150 a £2,408. Felly, gallai chwilio am y cynnig gorau a dod hyd i rywun gyda phris is arbed cannoedd o bunnoedd i chi.
• Gall ewyllys cymhleth gostio rhwng £162 a £477. Efallai y bydd yn fwy cymhleth os ydych wedi ysgaru ac mae gennych blant.
• Am ewyllys arbenigol sy’n cynnwys ymddiriedolaethau neu eiddo tramor, neu os ydych eisiau cyngor ar gynllunio treth, disgwyliwch dalu isafswm o sawl cant punt.
• Fel arfer bydd ewyllys drych fel arfer yn costio llai na’u gwneud yn unigol. Maent yn werth eu hystyried os ydych chi a chymar neu bartner eisiau ewyllysiau sydd fwy neu lai’r un fath (drych).

Gwnewch yn siŵr bod y gost a ddyfynnir i chi yn cynnwys TAW. Mae’r prisiau uchod yn cynnwys TAW.

Ceir tystiolaeth gan y Bwrdd Gwasanaethau CyfreithiolYn agor mewn ffenestr newydd i awgrymu arbedion mawr posibl o chwilio am y fargen orau ar gyfer gwasanaethau ewyllys. Unwaith y byddwch wedi cael un pris, cysylltwch ag ambell un arall i weld a allant ei wella.

Gallai chwilio am y cynnig gorau arbed cannoedd o bunnoedd i chi.

Ceisiwch ddod o hyd i wasanaeth y credwch fydd yn cynnig gwasanaeth o safon am bris da. 

Ystyriwch o ddifrif defnyddio cyfreithiwr i ysgrifennu eich ewyllys os yw unrhyw un o'r canlynol yn berthnasol i chi:

• Mae’ch ewyllys yn cynnwys unrhyw ddymuniadau a allai gael eu camddeall neu sydd ychydig yn gymhleth.
• Mae gennych asedau tramor megis tŷ haf neu gyfrifon banc.
• Rydych yn rhedeg busnes gan ddisgwyl iddo ffurfio rhan o’ch ystâd.
• Bydd angen i chi dalu Treth Etifeddiaeth – telir hyn ar ystadau gwerth mwy na £325,000 ar gyfer unigolyn neu hyd at £650,000 ar gyfer pâr priod.
• Mae eich sefyllfa deuluol yn un cymhleth - efallai bod gennych blant gyda chyn bartner, neu eich bod am wneud trefniadau arbennig ar gyfer plant neu oedolyn anabl yn eich teulu.
• Gall llawer o bobl sy'n credu bod ganddynt faterion syml ac felly  angen ewyllys syml yn unig, mewn gwirionedd, fod ag amgylchiadau cymhleth sydd angen ateb mwy arbenigol.

• Nid yw bob cyfreithiwr yn arbenigwr neu’n dewis arbenigo mewn ysgrifennu ewyllys. Felly dewiswch gyfreithiwr sydd yn gwneud hynny.
• Gall cyfreithwyr bod yn ddrud, o’i gymharu â chwmnïau ysgrifennu ewyllys.
• Siopwch o gwmpas. Ceisiwch ffonio o leiaf dri chwmni i gael dyfynbrisiau, a gwnewch ymchwil eich hun ar bob un i weld beth mae cwsmeriaid eraill yn eu dweud amdanynt. 

Dylai eich cyfreithiwr:

• gofyn cwestiynau manwl am eich amgylchiadau chi a’ch teulu, a’ch iechyd.
• egluro unrhyw ddewisiadau i roi cymorth i chi wneud penderfyniadau ynglŷn â’ch ewyllys
• roi cyngor sydd yn gyfrinachol a rhoi’r flaenoriaeth i’ch buddiannau chi
• ysgrifennu a gwirio eich ewyllys yn unol â’ch cyfarwyddiadau.

Sicrhau eu bod hefyd yn rhoi amlinelliad clir yn fuan iawn yn y broses o’r costau a’r dull o’u cyfrifo.

Gallwch ddewis penodi’r cyfreithiwr neu gwmni cyfreithiol sy’n llunio’ch ewyllys i hefyd gweithio fel eich ysgutor proffesiynol. Golyga hyn y byddant yn delio â threfniadau’ch ystâd wedi i chi farw.

Ond byddwch yn ofalus. Gall cyfreithwyr sy'n gweithredu fel ysgutorion proffesiynol fod yn ddrud iawn (fel y gall cyfrifwyr a banciau), a chostio llawer mwy na chwmnïau sy'n arbenigwyr profiant a gweinyddu ystadau. Cymerwch amser i wirio a deall eich opsiynau cyn penodi ysgutorion proffesiynol.

Os ydych chi am ddefnyddio cyfreithiwr i fod yn ysgutor proffesiynol i chi, gofynnwch bob amser sut y codir tâl arnoch - bydd rhai cyfreithwyr yn cymryd canran o'ch ystâd i dalu am unrhyw filiau. Bydd eraill yn codi tâl am eu hamser. Gofynnwch iddyn nhw a fyddant yn gweithio ar sail ffi sefydlog.

Mae yna nifer o elusennau sy’n cynnig gwasanaethau ysgrifennu ewyllys yn rhad ac am ddim. Byddwch yn ymwybodol, gall yr elusen ddisgwyl neu annog rhodd gennych, a elwir yn 'legacy'.

Mae yna nifer o fentrau hefyd sydd yn eich galluogi i gael cyfreithiwr i baratoi ewyllys yn rhad ac am ddim neu am gyfraniad a gynigir.

Y mwyaf o’r cynlluniau ysgrifennu hyn yw:

• ’Free Wills Month’ (yng Nghymru a Lloegr). Cynhelir hyn ddwywaith y flwyddyn, ym mis Mawrth a Hydref, mewn rhannau penodol o Gymru a Lloegr. Darganfyddwch fwy ar wefan Free Wills Month
• ’Will Aid’. Cynhelir hwn ym mis Tachwedd, gyda thua 1,000 o gyfreithwyr yn cymryd rhan. Mae’n rhaid i chi fwcio ymlaen llaw fel arfer, gan fod cyfyngiad ar y nifer o leoedd ar y cynllun ac mae’n brysur. Argymhellir isafswm rhodd hefyd. Darganfyddwch fwy ar wefan Will Aid
• Mae nifer o elusennau ac undebau llafur yn cynnig gwasanaeth ysgrifennu ewyllys am ddim, yn y gobaith y byddwch yn gadael rhywfaint o arian iddynt. Efallai y bydd y rhain yn ateb da os oes gennych faterion syml iawn, ond efallai na fyddant yn darparu mynediad at help gan gyfreithiwr cymwysedig am amgylchiadau mwy cymhleth. Os ydynt yn argymell cyfreithiwr, ceisiwch gael ddyfynbris gan un neu ddau gyfreithiwr amgen am y gwaith. 
• Mae rhai cynhyrchion yswiriant yn cynnig gwasanaeth ysgrifennu ewyllys am ddim fel rhan o’r yswiriant rydych wedi’i brynu. Os oes gennych yswiriant cartref neu yswiriant bywyd, edrychwch i weld os oes gwasanaeth ysgrifennu ewyllys wedi’i gynnwys am ddim.

Arbedwch amser ac arian trwy feddwl beth yr hoffech ei gynnwys yn eich ewyllys cyn i chi ymweld â’ch cyfreithiwr. Efallai y byddwch hefyd eisiau siarad â'ch teulu am eich bwriadau.

Gallwch ddod o hyd i gyfreithiwr cymwys yn eich ardal trwy chwilio yn y cyfeirlyfrau a ddarperir gan gymdeithasau cyfraith y DU:

• Yng Nghymru a Lloegr: Cymdeithas y Gyfraith
• Yn yr Alban: Cymdeithas y Gyfraith yn yr Alban
• Yng Ngogledd Iwerddon: Cymdeithas y Gyfraith yng Ngogledd Iwerddon

Nid yw’n ofynnol i chi ddefnyddio cyfreithiwr os nad ydych yn dymuno gwneud hynny – mae yna ddulliau eraill o baratoi eich ewyllys.

Gallech arbed arian trwy ddefnyddio gwasanaeth ysgrifennu ewyllys.

Neu os yw eich ewyllys yn mynd i fod yn syml, efallai y gallwch ei hysgrifennu eich hun.