Beth mae Datganiad yr Hydref yn ei olygu i chi
22 Tachwedd 2023
Gwnaeth Jeremy Hunt ei Ddatganiad yr Hydref 2023 y prynhawn yma, gan rannu cynlluniau’r llywodraeth ar gyfer trethi, budd-daliadau, pensiynau a mwy. Mae ein blog yn esbonio beth fydd y newidiadau hyn yn ei olygu i chi.
Toriadau Yswiriant Gwladol
Cyhoeddodd y llywodraeth y bydd y gyfradd Yswiriant Gwladol (NI) yn cael ei thorri 2% o 6 Ionawr 2024. Mae hyn yn effeithio ar tua 29 miliwn o weithwyr o dan oedran Pensiwn y Wladwriaeth sy’n ennill mwy na £242 yr wythnos.
Mae hyn yn golygu y bydd rhywun ar y Cyflog Byw Cenedlaethol sy’n gweithio 40 awr yr wythnos yn arbed £182 y flwyddyn cyn i’r isafswm cyflog godi ym mis Ebrill, neu £224 y flwyddyn ar ôl hynny.
I rywun sy’n ennill £30,000, mae’n golygu y bydd eu cyflog mynd adref yn £348 yn fwy y flwyddyn.
Ac i rywun gyda chyflog o £50,000, byddant £748 yn well eu byd.
Toriadau Yswiriant Gwladol i’r hunangyflogedig
O fis Ebrill 2024 ni fydd angen i bobl hunangyflogedig sy’n gwneud elw dros £12,570 dalu cyfraniadau NI Dosbarth 2 mwyach. Bydd hyn yn arbed tua £192 y flwyddyn. Byddant yn dal i allu cael mynediad at fudd-daliadau lles a chronni hawl i Bensiwn y Wladwriaeth.
Bydd unrhyw un sy’n gwneud elw rhwng £6,725 a £12,570 yn dal i gael Credydau Yswiriant Gwladol tuag at fudd-daliadau a hawliadau hyd yn oed os nad ydynt yn talu NI. Bydd unrhyw un sy’n ennill llai na £6,725 yn parhau i dalu NICs Dosbarth 2 gwirfoddol fel y bydd unrhyw un arall sy’n dymuno gwneud hynny.
Mae cyfradd cyfraniadau Yswiriant Gwladol Dosbarth 4 hefyd wedi’i leihau o 1%.
Bydd hyn yn arbed tua £350 y flwyddyn i bobl hunangyflogedig ar gyfartaledd enillion o £28,500 yn 2024-25.
Isafswm cyflog yn codi
Mae’r isafswm cyflog yn codi ar gyfer pob grŵp oedran ym mis Ebrill 2024. Bydd gweithwyr hefyd yn dechrau derbyn y Cyflog Byw Cenedlaethol ddwy flynedd ynghynt, gan fod yr ystod oedran ar gyfer y Cyflog Byw Cenedlaethol wedi’i ostwng i 21.
Prentisiaid a phobl ifanc 16 ac 17 oed a gafodd y cynnydd mwyaf, gyda hwb i’w cyflog fesul awr o fwy nag 20%.
Y cyfraddau fesul awr newydd yw:
Oed |
Isafswm cyflog ar gyfer 23/24 |
Isafswm cyflog ar gyfer 24/25 |
Prentisiaid |
£5.28 |
£6.40 |
16 i 17 oed |
£5.28 |
£6.40 |
18 i 20 oed |
£7.49 |
£8.60 |
21 i 22 oed |
£10.18 |
£11.44 |
23 a throsodd |
£10.42 |
£11.44 |
Darganfyddwch fwy yn ein canllaw am yr Isafswm Cyflog Cenedlaethol
Hwb i fudd-daliadau
Mae’r canghellor wedi addo cynnydd o 6.7% i fudd-daliadau oedran gweithio o fis Ebrill 2024. Mae hyn yn cynnwys:
- Credyd Cynhwysol
- Lwfans Ceisio Gwaith
- Lwfans Cyflogaeth a Chymorth (ESA)
- Budd-daliadau anabledd a salwch eraill.
Mae hyn yn berthnasol i fudd-daliadau yng Nghymru, Lloegr a’r Alban, mae Gogledd Iwerddon yn gosod eu cyfraddau budd-daliadau eu hunain. Mae rhai budd-daliadau anabledd yn cael eu gosod gan lywodraeth yr Alban, felly gall y rhain fod yn wahanol.
Codi’r Lwfans Tai Lleol
Defnyddir y Lwfans Tai Lleol i gyfrifo uchafswm y budd-daliadau y gallwch eu hawlio tuag at gostau tai pan fyddwch yn rhentu gan landlord preifat.
Mae hyn yn berthnasol i Fudd-dal Tai ac elfen tai Credyd Cynhwysol.
Yn natganiad heddiw, cyhoeddwyd, o fis Ebrill 2024, y bydd y Lwfans Tai Lleol yn cael ei adfer i’r 30ain canradd o werthoedd rhent cyfredol (sy’n cyfateb i’r rhent a godir yn y 30 y cant isaf o eiddo yn eich ardal leol).
Mae’r Lwfans Tai Lleol wedi’i rewi yn erbyn gwerthoedd rhent a osodwyd ar lefelau 2020 ond mae’r cynnydd cyflym mewn prisiau rhent yn golygu bod llawer o bobl wedi wynebu diffygion difrifol, yn methu â thalu eu costau rhent llawn.
Mae hyn yn golygu y bydd 1.6 miliwn o bobl yn cael £800 y flwyddyn yn ychwanegol ar gyfartaledd mewn cymorth tuag at eu rhent.
Darganfyddwch a ydych yn gymwys i gael Lwfans Tai Lleol a chymorth arall i helpu gyda rhent yn ein hadran Budd-daliadau i helpu gyda chostau tai.
Rheolau llymach ynghylch budd-daliadau diweithdra
O fis Ebrill ymlaen, bydd y rheolau ar gyfer hawlio budd-daliadau yn llymach. Bellach mae disgwyl i bobl barhau i gymryd rhan lawn yn eu chwilio am waith. Mae hyn yn cynnwys goresgyn unrhyw rwystrau sy’n eu hatal rhag dod o hyd i waith a diweddaru eu sgiliau.
Os na fyddant yn cymryd y camau hyn, byddant yn wynebu cosbau fel lleoliadau gwaith gorfodol neu’n colli eu budd-daliadau’n llwyr.
Bydd Pensiwn y Wladwriaeth yn cynyddu’r flwyddyn nesaf
Cyhoeddodd Jeremy Hunt heddiw y bydd Pensiwn y Wladwriaeth yn codi 8.5% ym mis Ebrill 2024, gan wneud yr uchafswm lwfans newydd yn £221 yr wythnos. Mae hynny’n gynnydd o tua £900 y flwyddyn.
Dysgwch fwy am sut mae Pensiwn y Wladwriaeth yn gweithio yn ein canllaw Pensiwn y Wladwriaeth – trosolwg.
Cronfa am oes’ newydd ar gyfer eich pensiwn gweithle
Heddiw, rhannodd y llywodraeth hefyd ei chynnig y bydd gennych yr opsiwn o adeiladu ‘cronfa bensiwn am oes’ erbyn 2030.
Byddai gennych hawl i ofyn i’ch cyflogwr dalu i mewn i gynllun pensiwn sydd gennych eisoes, yn lle agor un newydd. Gallai fod yn un o’ch cynlluniau presennol.
Gallai cael eich holl bensiynau mewn un lle ei gwneud hi’n haws cadw golwg ar eich cynilion ymddeoliad, ond cofiwch wrth wneud y penderfyniad hwn dylech bob amser ystyried eich amgylchiadau ac edrych yn ofalus ar nodweddion y cynlluniau pensiwn rydych yn bwriadu eu gadael neu ymuno.