Awgrymiadau am gyllidebu ar gyfer prifysgol

I amrhyw o fyfyrwyr, mynd i brifysgol yw eu profiad cyntaf o fyw i ffwrdd o’u cartrefi.

Gyda’r amser cyffrous hyn daw cyfrifoldebau newydd, yn cynnwys yr angen i reoli eich arian. 

Gall eich benthyciad myfyrwyr fod y mwyaf o arian a gawsoch erioed, ond cofiwch – mae rhaid iddo bara’r holl dymor. 

Os cewch eich benthyciadau cynhaliaeth a dyfarniadau eraill neu gyllid ar sail prawf modd ar ddechrau pob tymor, gall ymddangos fel llawer iawn o arian.

Ond gall gwneud iddo bara drwy gydol y flwyddyn academaidd ac yn ystod y gwyliau fod yn anodd.

Mae’n syniad da i chi weithio allan cyllideb rheolaiadd yn seiliedig ar faint o arian sydd gennych yn dod i mewn a mynd allan.

Mae hon yn broblem a wynebir gan filoedd o fyfyrwyr.

Dylech ystyried y canlynol:

• Cynyddu’ch incwm – yn ddibynnol ar eich amserlen astudio, gall cymryd swydd ran-amser i gynyddu’ch incwm wneud gwahaniaeth mawr i’ch cyllideb.
• Siaradwch â chynghorwr – dylai bod gan eich prifysgol neu goleg gynghorwr arian myfyrwyr neu wasanaethau cymorth a all roi cymorth i reoli eich incwm.
• Lleihau’ch costau – gwiriwch ar beth rydych yn gwario. A oes rhai pethau y gallwch wario llai arnynt? Gall prynu bwyd gyda label yr archfarchnad ei hun neu rannu costau prydau bwyd arbed arian i chi.
• Ystyriwch fenthyca – a ydych wedi rhoi cynnig ar bopeth arall? Ystyriwch opsiynau benthyca fel gorddrafft di-log a awdurdodwyd neu gerdyn credyd a ddaw gyda’ch cyfrif myfyriwr. Ond dylech ond benthyca beth rydych ei angen a’r hyn allwch ei dalu’n ôl.

Gellir ddefnyddio benthyciadau cynhaliaeth i dalu’ch costau byw, fodd bynnag mae beth mae gennych hawl iddo yn seiliedig ar ble rydych yn byw a lleoliad eich prifysgol neu goleg.

Yn ddibynnol ar ba wlad rydych yn byw ynddi ar asiantaeth cyllid myfyrwyr sy’n berthnasol i chi, efallai y bydd grantiau prawf modd ac opsiynau cyllid eraill ar gael i chi.

Nid oes rhaid i chi ad-dalu grantiau a bwrsariaethau fel arfer ond, byddwch ond yn gymwys amdanynt os ydych yn cwrdd a meini prawf penodol.

Os ydych yn cael trafferth i gadw i fyny gyda biliau neu dalu’r rhent, mae yna ffyrdd arall i gael grantiau tuag at helpu. 

Siaradwch gyda’ch prifysgol am ba cymorth maent yn eu cynnig. Mae gan nifer o sefydliadau gronfa caledi a allai helpu i chi fforddio aros mewn addysg.

Ni all y rhan fwyaf o fyfyrwyr llawn amser hawlio budd-daliadau prawf modd. Ond, os oes gennych anabledd neu rydych yn gofalwr am blentyn ifanc, efallai gallwch hawlio rhai budd-daliadau.  

Mae llawer o ostyngiadau gwych ar gael i fyfyrwyr mewn siopau, tai bwyta, trafnidiaeth ac ati.

Ond peidiwch â defnyddio hyn fel rheswm i wario arian ar bethau nad oes eu hangen arnoch mewn gwirionedd.

Man cychwyn da yw’r cerdyn National Union of Students (NUS) Totum sy’n cynnig gostyngiadau ar nifer o wasanaethau a chynhyrchion. Gallwch hefyd ymuno am ddim â Unidays a Student Beans gyda’ch mewngofnodi prifysgol i gael gostyngiadau ar-lein ac mewn siop drwy eu app.

Unwaith y byddwch wedi cyfrifo’ch cyllideb, gallwch weld os fydd cymryd gwaith rhan amser yn syniad da.

Gallai hyn fod yn ystod y gwyliau neu’r tymor.

Ond peidiwch â esgeuluso eich astudiaethau — dengys astudiaethau y gall mwy na 20 awr o waith yr wythnos amharu ar berfformiad academaidd.

Felly os ydych yn bwriadu gweithio yn ystod y tymor, yna anelwch at gydbwysedd rhesymol rhwng gweithio ac astudio.

Dyma rhai syniadau i’ch helpu dilyn cyllideb:

• gwnewch restr siopa cyn mynd ac wedyn ei ddilyn
• dysgwch un neu ddau bryd o fwyd hawdd i goginio tipyn ohonno a’u cadw yn y rhewgell
• ceisiwch brynu brand ei hun neu fwyd wedi’i leihau er mwyn cadw’r costau i lawr.

Gall llyfrau prifysgol fod llawer mwy drud na’r rhai rydych wedi arfer eu prynu yn y gorffennol. Pan fyddwch yn derbyn eich rhestr darllen, ceisiwch gael cymaint y gallwch o’r llyfrgell neu brynu ail-law os phosibl.  

Pa un ai’ch bod yn teithio’n ddyddiol i’r dosbarth neu’n dod adref dros y gwyliau, bydd angen i chi ystyried costau teithio yn eich cyllideb.

Mae amryw o gardiau teithio i fyfyrwyr a bargeinion i leihau’r costau, felly gwiriwch beth mae cwmnïau trafnidiaeth yn eu cynnig ble rydych yn astudio a trefnwch ymlaen llaw am arbedion ychwanegol.

Mae enghreifftiau yn cynnwys:

• 16-25 Railcard arbed traean oddi ar brisiau teithio ar drên
• 26-30 Railcard arbed traean oddi ar brisiau teithio ar drên
• Young Persons Coachcard arbed traean oddi ar brisiau teithio ar fws moethus
• Student Oyster Photocard yn arbed 30% oddi ar gostau teithio yn Llundain
• Cerdyn yLink (Gogledd Iwerddon) yn arbed 30% oddi ar gostau teithio ar drên neu fws.

Ystyriwch brynu beic am gynilo hirdymor. Cofiwch gael clod da amdano hefyd.  

Os credwch fod ad-daliadau yn dechrau dod yn broblem, ceisiwch gael cyngor yn syth am ddim gan defnyddio ein teclyn lleoli cyngor ar ddyledion.

Er bod dyled yn realiti i nifer o fyfyrwyr, gall barhau i achosi straen a phryder.

Bydd gan y rhan fwyaf o brifysgolion a cholegau gynghorwr arian myfyrwyr neu wasanaethau cymorth, ar gael i’ch helpu i ddatblygu technegau cyllidebu a rhoi gwybod i chi am unrhyw opsiynau sydd ar gael i chi fel myfyriwr o ran cymorth ariannol, fel benthyciad caledi