Sut i adnabod ac osgoi sgamiau DVLA

Yma, mae sgamwyr yn esgus eu bod o’r Asiantaeth Trwyddedu Cerbydau Gyrwyr (DVLA) ac yn anfon negeseuon testun ffug i yrwyr, gan honni bod ganddynt hawl i gael ad-daliad ond NID yw hynny'n wir.

Mae angen i chi fod yn ofalus iawn o unrhyw e-bost neu neges destun sy'n nodi eich bod yn ddyledus i gael ad-daliad. Mae'n anghyffredin i gwmni gysylltu â chi gan ddweud ei fod yn mynd i roi arian i chi, yn enwedig dros neges destun.

Bydd y neges destun yn dweud rhywbeth tebyg i 'Rydym wedi ailgyfrifo'ch treth cerbyd, mae swm XXX yn ddyledus i chi oherwydd gordaliad'. Yna bydd yn dweud wrthych am glicio ar y ddolen sydd wedi'i chynnwys i hawlio'ch ad-daliad.

Mae hon yn ddolen ffug sydd yno yn unig i dwyllo chi o'ch arian.

Mae'r DVLA ei hunain wedi cynghori nad ydynt yn anfon negeseuon e-bost na negeseuon testun am ad-daliadau treth cerbydau, ac mae wedi dweud na fyddent byth yn anfon neges atoch fel hyn i gadarnhau manylion personol neu wybodaeth dalu.

Os ydych chi'n cael e-bost neu neges destun fel hyn, maent yn nodi: 'peidiwch ag agor unrhyw ddolenni a dileuwch yr e-bost neu'r neges destun ar unwaith'.

Os oes gennych unrhyw amheuaeth, mae bob amser yn werth cysylltu â'r DVLA yn uniongyrchol neu drwy'r cyfryngau cymdeithasol, a gofyn iddynt gadarnhau a yw'r hyn rydych wedi'i dderbyn yn ddilys.

Os ydych eisoes wedi clicio ar y ddolen yna peidiwch â rhoi unrhyw wybodaeth bersonol. Efallai y bydd y wefan yn edrych yn real ond mae sgamwyr yn glyfar wrth ddyblygu safle dilys.

Unwaith eto, ar hyn o bryd mae'n werth gysylltu’n uniongyrchol â’r  DVLA i wirio beth sy'n digwydd. Os ydynt yn cadarnhau nad oedd y neges destun ganddynt ac nad oes ad-daliad i'w gael, yna cliciwch oddi ar y wefan a dileu'r neges destun.

Fodd bynnag, os ydych chi'n dysgu ei fod yn ffug ar ôl i chi nodi manylion eich cerdyn, yna ffoniwch eich banc ar unwaith. Stopiwch unrhyw daliadau yn y dyfodol a rhowch wybod am y sgam i Action Fraud.

Ffoniwch 0300 123 2040, neu defnyddiwch ffurflen rhoi gwybod gwe-rwydo Action Fraud Yn agor mewn ffenestr newydd

Mae'n dod yn fwyfwy anodd adnabod neges destun ffug neu wefan. Fodd bynnag, efallai y bydd ychydig o bethau i edrych amdanynt a allai eich helpu i benderfynu ar ei ddilysrwydd.

• Dolenni - dylai cymeriadau od neu lawer o rifau yn yr URL gyda dotiau lluosog godi amheuaeth. Roedd un o'r testunau sgam o'r DVLA yn cynnwys y ddolen hon http://103.208.86.96 - does dim arwydd yma lle mae'r ddolen hon yn mynd â chi, felly peidiwch â'i chlicio os nad ydych chi'n siŵr.
• Iaith a ddefnyddir – os yw neges destun yn agor gyda Annwyl Syr/ Madam neu "gwsmer gwerthfawr" yna gwnewch yn siwr eich bod yn ei dileu.
• Clo clap yn y bar cyfeiriad – os ydych chi wedi clicio ar y ddolen yn y neges destun yna edrychwch ar beth sydd ar ddechrau'r bar cyfeiriad. Rhaid i chi weld clo gyda HTTPS. Os nad oes clo â HTTP yn lle hynny, mae siawns gref ei fod yn ffug.

Efallai ei fod yn swnio'n amlwg, ond mae bod yn ymwybodol yn allweddol. Bydd gwybod nad yw pob neges destun ac e-bost a dderbyniwch yn ddilys yn eich helpu i osgoi cael eich twyllo.

Mae'n anffodus bod angen i ni gwestiynu ein negeseuon testun a'n e-byst, ac mae angen bod yn wyliadwrus o bob un, ond mae nifer fawr y sgamiau y dyddiau hyn yn golygu bod angen i ni i gyd fod yn ofalus.

• Os yw'n ymddangos yn rhy dda i fod yn wir, mae siwr o fod yn ffug. A yw cwmni'n mynd i roi arian am ddim i chi os ydych chi'n clicio ar ddolen a rhoi gwybodaeth?
• Atgoffwch eich hun nad yw'r rhan fwyaf o gwmnïau'n cysylltu â chi trwy neges destun neu e-bost yn gofyn i chi gadarnhau eich manylion neu drosglwyddo gwybodaeth eich cyfrif banc. Os yw DVLA eisiau cysylltu â chi yna byddant yn fwy na thebyg yn ysgrifennu atoch drwy'r post.
• Yn ein tudalen ar sgamiau PayPal  gwnaethom dynnu sylw at y ffaith os ydych yn rhoi’r llygoden dros y ddolen mewn e-bost gallwch weld y cyfeiriad gwe y bydd yn mynd â chi iddo. Mae hon yn ffordd dda o ddarganfod a yw'n safle go iawn. Os yw'r cyfeiriad gwe yn edrych yn rhyfedd, peidiwch â chlicio.
• Edrychwch ar-lein i weld a yw eraill wedi rhoi gwybod am yr un e-bost neu dwyll neges destun. Edrychwch ar Twitter neu ar Google i weld a fu sôn am yr un sgam yn y newyddion neu a yw eraill wedi ei drydar.

Ymgyfarwyddwch â'r gwahanol fathau o sgamiau sydd ar gael, felly pan fyddwch yn derbyn neges destun, e-bost neu alwad ffôn nesaf, rydych chi'n gwybod pryd i gwestiynu a yw'n real ai peidio.