Pan fyddwch yn gwybod faint y gallwch ei fenthyg a'r blaendal sydd ei angen, mae angen i chi gymharu'r morgeisi sydd ar gael ar y farchnad. Mae hyn yn golygu edrych ar fwy na chyfraddau morgais yn unig a sicrhau eich bod yn dewis morgais sy'n gweddu orau i'ch anghenion.
Beth sydd yn y canllaw hwn
- 1. A ydych eisiau taliadau misol sefydlog?
- 2. Deall amgylcheddaeth o forgeisi
- 3. A ydych am ychwanegu rhywfaint neu i gyd o’ch ffioedd morgais yn eich morgais?
- 4. Pa mor hir yw’r tymor penodol?
- 5. A ydych eisiau’r hyblygrwydd i ordalu, tan-dalu neu gymryd seibiannau talu?
- 6. A ydych eisiau gallu symud benthycwyr, neu ailforgeisio, pryd bynnag y dymunwch?
- 7. Os bydd cyfraddau llog yn codi, a ydych am sicrhau nad ydych yn talu llog uwchlaw cyfradd benodol?
- 8. A ydych am ddefnyddio’ch cynilion i helpu i ad-dalu'ch morgais yn gynt?
1. A ydych eisiau taliadau misol sefydlog?
Yn gyntaf, bydd angen i chi benderfynu a ydych eisiau morgais cyfradd sefydlog neu amrywiol.
Morgais cyfradd sefydlog
Mae hyn yn golygu talu swm penodol bob mis am gyfnod penodol o amser. Mae cytundebau morgais cyfradd sefydlog yn aml am dair neu bum mlynedd.
Morgais cyfradd amrywiol
Mae hyn yn golygu y gall y swm rydych yn ei dalu bob mis newid yn unol â newidiadau i'r gyfradd llog. Gallai hyn fynd i fyny neu i lawr.
Darganfyddwch fwy yn ein canllaw Deall cyfraddau llog morgis
2. Deall amgylcheddaeth o forgeisi
Edrychwch ar y Gyfradd Ganrannol Flynyddol o Dâl (APRC) wrth ystyried morgeisi â gwahanol ffioedd ymlaen llaw. Mae hyn yn dangos cyfanswm cost flynyddol eich morgais i chi, gan gynnwys ffioedd a thaliadau a gyfrifwyd fel petaech wedi cadw'ch morgais am ei dymor llawn heb ei newid.
Mae ffactorau eraill i'w hystyried wrth ddewis morgais. Gwnewch yn siŵr eich bod yn edrych o gwmpas am fargen sy'n gweithio i chi ac y gallwch ei fforddio.
Os ewch am forgais di-ffi, mae'n debyg y bydd rhaid i chi dalu cyfradd uwch, ond eto mae’n bwysig i’w gymharu i’r APRC.
Darganfyddwch fwy yn ein canllaw Ffioedd a chostau cysylltiedig â morgais
Defnyddio gwefannau cymharu morgeisi
Mae gwefannau cymharu yn fan cychwyn da ar gyfer dod o hyd i forgais wedi'i deilwra i'ch anghenion. Gallwch ddefnyddio'r gwefannau hyn i gymharu morgeisi:
Cofiwch:
- nid yw gwefannau cymharu i gyd yn rhoi'r un canlyniadau i chi, felly gwnewch yn siŵr eich bod yn defnyddio mwy nag un safle cyn gwneud penderfyniad
- mae hefyd yn bwysig gwneud rhywfaint o ymchwil i'r math o gynnyrch a nodweddion sydd eu hangen arnoch cyn prynu neu newid cyflenwr.
Gweler ein canllaw ar Sut i ddod o hyd i’r cynigion gorau ar wefannau cymharu prisiau
3. A ydych am ychwanegu rhywfaint neu i gyd o’ch ffioedd morgais yn eich morgais?
Os na allwch fforddio talu'r ffioedd hyn ar hyn o bryd, darganfyddwch a allwch eu hychwanegu at eich morgais. Cofiwch y byddwch yn talu llog ar unrhyw beth sy'n cael ei ychwanegu at y morgais am nifer o flynyddoedd.
Dylech wirio a yw’r ffioedd yn ad-daladwy os nad yw’r morgais yn mynd yn ei flaen. Os na, efallai y bydd hi’n bosibl i wneud cais i’r ffioedd gael eu hychwanegu at y morgais a’u talu pan mae’r cais wedi’i dderbyn ac yn bendant yn mynd yn ei flaen.
4. Pa mor hir yw’r tymor penodol?
Mae'r rhan fwyaf o forgeisiau yn cychwyn ar gyfradd ragarweiniol, neu dymor penodol, am nifer penodol o flynyddoedd. Mae'r rhain fel arfer am ddwy, tair neu bum mlynedd.
Ar ôl y cyfnod hwn, mae'r gyfradd llog yn mynd i'r gyfradd rifersiwn safonol, sy'n debygol o fod yn llawer mwy costus na'r hyn rydych yn ei dalu ar hyn o bryd.
Po hiraf y tymor penodol, po isaf fydd y gyfradd llog. Fodd bynnag, nid hwn yw'r opsiwn gorau i chi o reidrwydd.
Os ydych am ailforgeisio, neu symud tŷ yn ystod yr amser hwn, efallai y bydd rhaid i chi dalu tâl ad-dalu cynnar. Gall hyn fod yn eithaf drud.
Felly, os efallai hoffech symud yn ystod yr ychydig flynyddoedd nesaf, efallai nad raddfa sefydlog tymor hirach fyddai'r opsiwn gorau. Efallai y bydd raddfa penodol byrrach yn costio mwy i chi yn hir-dymor, ond mae'n arbed llawer i chi trwy beidio â gorfod talu'r tâl ad-dalu cynnar.
5. A ydych eisiau’r hyblygrwydd i ordalu, tan-dalu neu gymryd seibiannau talu?
Efallai na fydd gennych lawer o reolaeth dros gyfanswm hyd y morgais a gynigiwyd i chi. Mae hyn oherwydd bod ganddo lawer i'w wneud â phris yr eiddo rydych yn ei brynu, maint eich blaendal, faint y gallwch fforddio ei ad-dalu bob mis a'ch oedran.
Ond os ydych wedi caniatáu, ac yn gallu fforddio, gwneud gordaliadau, gall hyn arbed llawer o arian i chi.
Nid yw pob polisi morgais yn caniatáu i chi ordalu. Ac os gwnânt, fel rheol mae cap ar faint y gallwch ei ordalu bob blwyddyn.
Darganfyddwch fwy yn ein canllaw A ddylech chi glirio’ch morgais yn gynnar?
Mae rhai yn caniatáu i chi dan-dalu neu hyd yn oed gymryd gwyliau morgais byr lle nad oes rhaid i chi ad-dalu unrhyw arian o gwbl. Bydd p'un a yw'r nodweddion hyn ar gael i chi yn dibynnu ar delerau ac amodau'r morgais, yn ogystal â'ch amgylchiadau ariannol.
Darganfyddwch fwy yn ein canllaw i wyliau talu morgais
6. A ydych eisiau gallu symud benthycwyr, neu ailforgeisio, pryd bynnag y dymunwch?
Gall ail-gysylltu â chynnyrch gwell arbed cannoedd, ac weithiau miloedd, o bunnoedd i chi – ond mae'r rhan fwyaf o fenthycwyr yn codi ffioedd ymadael. Os ydych ar fargen cyfradd sefydlog, gall ffioedd ad-dalu cynnar fod yn uchel.
Os hoffech gael yr opsiwn hwn, siaradwch â'r benthyciwr, neu defnyddiwch frocer morgais i'ch helpu chi i ddod o hyd i forgais lle nad oes ffioedd ymadael, neu lle mae'r ffioedd ymadael yn isel.
Darganfyddwch fwy yn ein canllaw Sut mae ailforgeisio yn gweithio?
7. Os bydd cyfraddau llog yn codi, a ydych am sicrhau nad ydych yn talu llog uwchlaw cyfradd benodol?
Mae nodwedd cyfradd wedi'i chapio ar rai morgeisi lle nad yw'r gyfradd yn codi uwchlaw lefel benodol.
Darllenwch fwy am forgeisiau yn ein canllaw Deall gwahanol fathau o forgeisi
8. A ydych am ddefnyddio’ch cynilion i helpu i ad-dalu'ch morgais yn gynt?
Gallech ddefnyddio'ch cynilion i'ch helpu i leihau'ch morgais sy'n ddyledus a thalu llai o log. Os ydych am wneud hyn, bydd morgais gwrthbwyso yn rhoi'r hyblygrwydd mwyaf i chi.
