Cael tŷ llai i ariannu eich gofal hirdymor

Gall gwerthu eich cartref presennol a phrynu un llai a rhatach rhyddhau ychydig o’r arian sydd ei wir angen arnoch i dalu am eich costau gofal.

Gallai hefyd roi cyfle i chi fyw yn rhywle a all ddarparu ar gyfer eich anghenion yn well nawr ac yn y dyfodol.

Yn ogystal â symud i gartref llai, gallech hefyd ystyried opsiynau eraill. Er enghraifft byngalo, eiddo ymddeol, tai gwarchod neu dai gofal ychwanegol.

Mae tai cysgodol a gofal ychwanegol yn glystyrau o gartrefi sy’n rhannu cyfleusterau, fel warden ar y safle a digwyddiadau cymdeithasol. Maent fel arfer ar gael i’w rhentu gan awdurdodau lleol, cymdeithasau tai ac elusennau. Os ydych am brynu, mae tai cysgodol hefyd ar gael gan rai datblygwyr preifat.

Am ragor o wybodaeth am dai cysgodol, gweler gwefan Age UK

I ddarganfod tai cysgodol sydd ar werth, defnyddiwch y teclyn chwilio ar-lein Cartrefi Gofal

Mae cael cartref llai yn ymddangos fel dewis llawer symlach na rhai o’r dewisiadau hunangyllido eraill sydd ar gael. Ond, mae llawer o bethau i’w hystyried.

Ni fydd cael cartref llai yn debygol o godi cymaint o arian â’r cynllun rhyddhau ecwiti. Ond bydd fel arfer yn ddewis mwy cost effeithiol mae’n debyg.

Mae morgeisi gydol oes yn caniatáu i chi fenthyg dim ond rhan o werth eich cartref. Ond gallai’r ad-daliad yn y pen draw, pan fydd eich cartref yn cael ei werth,  gymryd y rhan fwyaf o werth yr eiddo pan fydd y llog wedi’i ychwanegu.

Ac yn llai cyffredin, mae cynlluniau gwrthdroi cartref - lle rydych yn gwerthu’ch cartref cyfan neu ran ohono ond yn cael parhau i fyw ynddo - dim ond byth yn cynnig ffracsiwn o werth marchnad eiddo. Pan fyddwch yn lleihau maint y cartref, rydych yn gwerthu’ch eiddo ar y farchnad agored ac yn cael y gwerth llawn - ar ôl tynnu costau prynu a gwerthu.

Math o flwydd-dal yw’r cynllun talu ffi gofal angen brys.

Rydych yn talu cyfandaliad ac yn cael incwm sicr am weddill eich bywyd. Cyn belled â bod yr incwm yn cael ei dalu’n uniongyrchol i’r darparwr gofal, mae’n ddi-dreth.

Gall hyn roi’r sicrwydd i chi o wybod y byddwch yn cael taliad rheolaidd tuag at gostau eich gofal cyhyd ag y bydd ei angen arnoch.

Ffordd boblogaidd o godi’r cyfandaliad i brynu’r cynllun yw lleihau maint eich cartref neu gymryd cynllun rhyddhau ecwiti allan.

Efallai y byddwch yn bwriadu rhoi’r elw o symud i gartref llai mewn i gyfrif cynilo neu fuddsoddiadau, y byddwch wedyn yn ei gyfnewid o bryd i’w gilydd i dalu am eich gofal.

Cofiwch fod yr enillion ar gynilion arian parod yn isel iawn ar hyn o bryd, a bydd prisiau yn codi (chwyddiant) yn lleihau gwerth eich cynilion. Efallai na fyddant yn talu’r costau gofal am gyn gymaint ag yr oeddech yn gobeithio.

Pe baech yn defnyddio buddsoddiadau i dalu am eich gofal, gallai’r elw a wnewch gynyddu neu leihau gyda gwerth y cronfeydd ac efallai’n profi’n annigonol ar gyfer eich costau gofal.

Nid yw yswiriant i dalu costau gofal ar gael yn eang ac mae’n ddrud. Os oes gennych bolisi y gwnaethoch ei gymryd allan yn y gorffennol, nid yw o reidrwydd yn cynnwys popeth sydd ei angen arnoch.

Gyda lleihau maint eich cartref, rydych yn cadw rheolaeth ar eich cyllid ac yn gallu defnyddio’r arian rydych yn ei godi i brynu’ch dewis o wasanaethau gofal.

Gall symud i fynglo, fflat a wasanaethir mewn pentref ymddeol neu dai gwarchod gynnig manteision eraill nad ydych wedi eu hystyried:

• Gall eich cartref newydd fod yn haws i’w gynnal.
• Gall mynediad fod yn haws, felly gallwch aros yn eich cartref am gyfnod hirach.
• Gall symud leihau eich costau gofal, er y gall addasiadau i’r eiddo newydd – megis lifft grisiau, neu ymestyn neu addasu’r llawr gwaelod – fod yn ddrud.

Cyfrifwch gyfanswm cost eich gofal drwy ddefnyddio'r cyfrifiannnell costau gofal ar payingforcare.orgYn agor mewn ffenestr newydd 

Edrychwch faint fydd gwerth eich cartref presennol, ynghyd â chostau tebygol cartref rhatach. Defnyddiwch arweiniad prisio eiddo ar lein, megis Zoopla

Amcangyfrifwch eich costau drwy ddefnyddio ein canllaw Y gost o brynu tŷ a symud

• Efallai yr hoffech aros mewn ardal benodol - er enghraifft oherwydd ei bod yn agos at deulu, ffrindiau neu’ch meddyg teulu.
• Ni fydd eiddo llai, fel byngalos, bob amser yn rhatach na’r cartref mwy rydych chi’n ei werthu.
• Gall tai cysgodol fod yn eithaf drud i’w prynu. Ac yn aml bydd taliadau blynyddol i’w talu, fel taliadau gwasanaeth a ‘rhent daear’ os yw’n eiddo prydlesol. Darganfyddwch fwy am eiddo prydlesol yn ein canllaw Rhydd-ddaliad neu lesddaliad: Beth yw’r gwahaniaeth?
• Gallai costau gofal godi wrth i chi heneiddio neu os byddwch yn mynd yn sâl. Felly cofiwch ystyried hynny yn eich cyfrifiadau.
• Fel dewis olaf, serch hynny, os byddwch yn lleihau maint eich cartref, bydd gennych ecwiti yn yr eiddo llai rydych yn ei brynu. Gallwch bob amser ryddhau hwn yn nes ymlaen os bydd ei angen arnoch chi.

Yn olaf, ystyriwch y manteision a’r anfanteision eraill o leihau maint eich cartref sy’n mynd y tu hwnt i’ch cyllid:

• Gall gwerthu a phrynu fod yn broses llawn straen. Ac fe allai symud i eiddo llai neu leoliad newydd effeithio ar ansawdd eich bywyd.
• Ond gall lleihau eich cartref hefyd wneud eich bywyd o ddydd i ddydd yn haws. Ac efallai y bydd yn rhoi cyfle i chi symud yn agosach at ffrindiau neu berthnasau.

Mae’r Elderly Accommodation Counsel yn elusen sy’n gallu eich helpu i ddod o hyd i eiddo ymddeol. Mae ganddynt offeryn defnyddiol ‘How well does your home suit you?’ i’ch helpu i asesu addasrwydd eich cartref.

Darganfyddwch fwy ar wefan EAC

Dim ond un o’r ffyrdd posibl o hunangyllido gofal hirdymor yw prynu cartref rhatach.

I ymchwilio i’r dewisiadau ac ystyried pa un yw’r gorau i’ch amgylchiadau personol chi, siaradwch ag ymynghorydd ariannol.

Yn enwedig os nad ydych wedi bod trwy’r broses o werthu eiddo ers peth amser.